Câu hỏi làm thế nào để Tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC đang là mối quan tâm hàng đầu của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt khi Quy định Chống Phá Rừng của EU (EUDR) ngày càng đến gần thời hạn áp dụng. Liệu chứng nhận FSC đáp ứng EUDR ở mức độ nào, và FSC đã được điều chỉnh cho EUDR như thế nào để hỗ trợ tốt nhất? Bài viết này của Intercert Việt Nam sẽ cung cấp một lộ trình tư vấn tuân thủ EUDR qua hệ thống FSC chi tiết
Hiểu rõ EUDR và FSC trước khi kết hợp
Trước khi đi sâu vào chiến lược tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC, việc làm rõ bản chất của từng yếu tố là vô cùng cần thiết. Dù cùng hướng đến mục tiêu bảo vệ rừng và thúc đẩy tính bền vững, EUDR và FSC hoạt động theo những cơ chế và phạm vi riêng biệt.
1. EUDR (EU Deforestation-free Regulation)
EUDR, hay Quy định (EU) 2023/1115, là một quy định pháp lý mang tính bắt buộc được Liên minh châu Âu ban hành. Mục tiêu chính của EUDR là đảm bảo các sản phẩm thuộc 7 nhóm hàng hóa chính (bao gồm gỗ, cao su, dầu cọ, đậu nành, cà phê, ca cao, và gia súc) khi được đưa vào thị trường EU hoặc xuất khẩu từ EU phải đáp ứng hai yêu cầu cốt lõi:
- Không gây mất rừng: Sản phẩm không được sản xuất trên đất bị phá rừng sau ngày 31 tháng 12 năm 2020.
- Sản xuất hợp pháp: Sản phẩm phải tuân thủ tất cả các luật pháp liên quan của quốc gia sản xuất.
Để chứng minh điều này, các nhà khai thác (operators) và nhà kinh doanh lớn phải thực hiện quy trình thẩm định chuyên sâu (Due Diligence) và nộp Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS).
2. FSC (Forest Stewardship Council)
FSC là một tổ chức quốc tế, độc lập, phi lợi nhuận, cung cấp một hệ thống chứng nhận tự nguyện được công nhận toàn cầu. FSC thúc đẩy việc quản lý rừng có trách nhiệm với môi trường, mang lại lợi ích xã hội và đảm bảo hiệu quả kinh tế. Các chứng nhận chính của FSC bao gồm FSC-FM (Quản lý Rừng) cho các chủ rừng và FSC-CoC (Chuỗi Hành trình Sản phẩm) cho các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng.
Sự phân biệt này rất quan trọng: EUDR là yêu cầu pháp lý không thể bỏ qua khi kinh doanh với EU, trong khi FSC là một công cụ tự nguyện, nhưng lại có vai trò hỗ trợ đắc lực trong việc Tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC mà doanh nghiệp đang sở hữu hoặc hướng tới.
Chứng nhận FSC đáp ứng EUDR không?
Nhiều doanh nghiệp hy vọng rằng việc sở hữu chứng nhận FSC đáp ứng EUDR một cách trọn vẹn. Thực tế, FSC mang lại nhiều lợi thế và cung cấp bằng chứng quan trọng, nhưng không thể thay thế hoàn toàn nghĩa vụ thẩm định của doanh nghiệp theo EUDR.
1. Những điểm mạnh của FSC khi hỗ trợ tuân thủ EUDR
1.1. Cung cấp bằng chứng về “Tính hợp pháp”
Một trong những nguyên tắc cốt lõi của FSC (Nguyên tắc 1) là yêu cầu tuân thủ luật pháp quốc gia. Các báo cáo đánh giá và chứng chỉ FSC có thể được sử dụng làm một phần của hồ sơ chứng minh việc tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến quản lý rừng và khai thác gỗ tại nước sở tại.
1.2. Hỗ trợ chứng minh “Không phá rừng”
Các tiêu chuẩn Quản lý Rừng FSC (FSC-FM) bao gồm các yêu cầu về bảo vệ rừng tự nhiên, ngăn chặn việc chuyển đổi rừng sang mục đích sử dụng khác. Đặc biệt, hệ thống Gỗ được Kiểm soát của FSC (FSC Controlled Wood – FSC-STD-40-005) yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện thẩm định để loại trừ gỗ từ các nguồn không được chấp nhận, bao gồm “gỗ từ các khu rừng đang bị chuyển đổi sang đồn điền hoặc mục đích sử dụng phi lâm nghiệp.” Điều này có sự tương thích cao với yêu cầu không phá rừng của EUDR.
1.3. Tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc
Hệ thống Chuỗi Hành trình Sản phẩm (FSC-CoC) là một công cụ mạnh mẽ để theo dõi và kiểm soát dòng chảy của vật liệu được chứng nhận FSC qua các khâu chế biến và phân phối. Đây là nền tảng tốt để xây dựng thêm khả năng truy xuất đến lô đất theo yêu cầu của EUDR.
1.4. Giảm thiểu rủi ro trong đánh giá nội bộ
Các sản phẩm và nhà cung cấp có chứng nhận FSC thường được coi là có rủi ro thấp hơn. Điều này giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực thẩm định kỹ lưỡng hơn vào các nguồn cung không có chứng nhận hoặc có rủi ro cao.
2. Những “khoảng trống” quan trọng mà doanh nghiệp cần tự bổ sung
Mặc dù có nhiều ưu điểm, việc chứng nhận FSC đáp ứng EUDR vẫn còn những giới hạn nhất định mà doanh nghiệp phải chủ động khắc phục:
- Cut-off date 31/12/2020 của EUDR: Doanh nghiệp phải cung cấp bằng chứng cụ thể (ví dụ: phân tích hình ảnh vệ tinh lịch sử) rằng lô đất sản xuất không bị phá rừng sau ngày này. Các cơ chế kiểm soát của FSC có thể không hoàn toàn trùng khớp hoặc chi tiết bằng yêu cầu này trong mọi trường hợp.
- Yêu cầu về tọa độ địa lý chính xác của EUDR: EUDR yêu cầu tọa độ địa lý (geolocation) của từng lô đất nơi nguyên liệu thô được sản xuất. Hệ thống FSC-CoC truyền thống có thể chưa đáp ứng yêu cầu này ở mức độ chi tiết cần thiết. Doanh nghiệp phải tự đảm bảo thu thập và xác minh thông tin này.
- Phạm vi “Tính hợp pháp” của EUDR rất rộng: EUDR yêu cầu tuân thủ toàn bộ các luật pháp liên quan của quốc gia sản xuất (bao gồm cả luật lao động, quyền con người, thuế, chống tham nhũng, v.v.). Phạm vi đánh giá tính hợp pháp của FSC có thể không bao trùm tất cả các khía cạnh này một cách sâu sắc như EUDR đòi hỏi.
- Trách nhiệm thẩm định chuyên sâu cuối cùng thuộc về nhà khai thác: EUDR nêu rõ doanh nghiệp không thể hoàn toàn ủy thác trách nhiệm thẩm định cho bên thứ ba. Chứng nhận FSC là một công cụ hỗ trợ, không phải là sự thay thế hoàn toàn.
Hiểu rõ những điểm mạnh và những “khoảng trống” này là chìa khóa để doanh nghiệp có thể Tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC một cách hiệu quả nhất.
Cập nhật: FSC đã được điều chỉnh cho EUDR
FSC Quốc tế và các văn phòng khu vực đang tích cực làm việc để:
- Phân tích sự tương thích (Gap Analysis): So sánh chi tiết các yêu cầu của EUDR với các tiêu chuẩn hiện hành của FSC để xác định những điểm mạnh và những lĩnh vực cần cải thiện hoặc bổ sung.
- Phát triển các công cụ và hướng dẫn: FSC đang xây dựng các tài liệu hướng dẫn, công cụ hỗ trợ (ví dụ: FSC GIS Portal, các giải pháp về dữ liệu địa lý) để giúp các chủ rừng và doanh nghiệp được chứng nhận FSC thu thập và quản lý thông tin theo yêu cầu của EUDR.
- Tăng cường yêu cầu về dữ liệu địa lý: Có những thảo luận và kế hoạch để tích hợp chặt chẽ hơn yêu cầu về cung cấp tọa độ địa lý vào các tiêu chuẩn FSC, đặc biệt là FSC-CoC.
- Làm rõ vai trò của Gỗ được Kiểm soát (Controlled Wood): Củng cố hệ thống Gỗ được Kiểm soát để nó có thể đóng góp hiệu quả hơn vào việc chứng minh nguồn gốc không phá rừng.
- Đối thoại với Ủy ban châu Âu: FSC tham gia vào các cuộc đối thoại với các cơ quan của EU để đảm bảo rằng vai trò và giá trị của chứng nhận FSC được hiểu đúng và được xem xét một cách phù hợp trong quá trình triển khai EUDR.
Các bước tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC cho doanh nghiệp
Để hiện thực hóa việc tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC, doanh nghiệp cần một lộ trình hành động rõ ràng và cụ thể.
Bước 1: Đánh giá toàn diện hệ thống FSC hiện tại và đối chiếu với yêu cầu EUDR
- Rà soát lại toàn bộ hồ sơ, quy trình, và phạm vi chứng nhận FSC mà doanh nghiệp đang có.
- Lập bảng so sánh chi tiết giữa các yêu cầu của EUDR (về không phá rừng, tính hợp pháp, tọa độ địa lý, cut-off date) với những gì hệ thống FSC của bạn đang đáp ứng. Xác định rõ những “điểm mạnh” và “điểm yếu”.
Bước 2: Xây dựng kế hoạch bổ sung các yếu tố còn thiếu sót
- Ưu tiên hàng đầu là thiết lập quy trình thu thập và xác minh tọa độ địa lý chính xác của tất cả các lô đất sản xuất.
- Thu thập bằng chứng độc lập (ví dụ: phân tích hình ảnh vệ tinh) để xác minh việc không phá rừng sau ngày 31/12/2020.
- Rà soát và thu thập thêm bằng chứng về các khía cạnh pháp lý mà EUDR yêu cầu nhưng FSC có thể chưa bao phủ sâu (ví dụ: thuế, chống tham nhũng, một số khía cạnh cụ thể của luật lao động và quyền con người).
Bước 3: Tích hợp các yêu cầu của EUDR vào quy trình quản lý FSC hiện hành
- Điều chỉnh các quy trình nội bộ liên quan đến thu mua, kiểm soát nguồn gốc, và quản lý chuỗi cung ứng để bao gồm các yêu cầu bổ sung của EUDR.
- Đảm bảo rằng việc thu thập dữ liệu cho EUDR được thực hiện song song và nhất quán với việc duy trì chứng nhận FSC.
Bước 4: Chuẩn bị hồ sơ thẩm định chuyên sâu toàn diện
- Xây dựng một bộ hồ sơ thẩm định chuyên sâu (Due Diligence File) chi tiết, trong đó kết hợp các bằng chứng từ hệ thống FSC (chứng chỉ, báo cáo đánh giá, hồ sơ CoC) với các bằng chứng bổ sung mà doanh nghiệp đã thu thập (dữ liệu tọa độ, phân tích hình ảnh vệ tinh, tài liệu pháp lý khác).
- Hồ sơ này phải đủ mạnh để làm cơ sở cho Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS).
Bước 5: Đào tạo nhân sự và nâng cao năng lực
- Đảm bảo đội ngũ nhân viên liên quan được đào tạo đầy đủ về cả FSC và EUDR, cũng như cách thức kết hợp chúng.
Bước 6: Sử dụng dịch vụ tư vấn tuân thủ EUDR qua hệ thống FSC (Nếu cần)
- Nếu doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc muốn có sự đảm bảo cao hơn, việc tìm đến các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp là một lựa chọn thông minh.
Giải pháp tư vấn tuân thủ EUDR qua hệ thống FSC
Nhận thấy những thách thức mà doanh nghiệp phải đối mặt, Intercert Việt Nam cung cấp dịch vụ tư vấn tuân thủ EUDR qua hệ thống FSC, được thiết kế để giúp doanh nghiệp điều hướng một cách hiệu quả và tối ưu hóa nguồn lực.
1. Lợi ích khi sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp
- Tiết kiệm thời gian và nguồn lực: Các chuyên gia sẽ giúp doanh nghiệp xác định nhanh chóng các yêu cầu và xây dựng lộ trình phù hợp, tránh những thử nghiệm tốn kém.
- Đảm bảo tính chính xác và đầy đủ: Giúp doanh nghiệp không bỏ sót các yêu cầu quan trọng và chuẩn bị hồ sơ một cách bài bản.
- Giảm thiểu rủi ro pháp lý: Tư vấn đúng đắn giúp doanh nghiệp tránh được các sai sót có thể dẫn đến chế tài từ EU.
- Nâng cao năng lực nội bộ: Thông qua quá trình tư vấn và đào tạo, đội ngũ của doanh nghiệp sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết.
2. Các gói dịch vụ tư vấn của Intercert Việt Nam
Intert Việt Nam cung cấp các gói dịch vụ linh hoạt, phù hợp với nhu cầu của từng doanh nghiệp:
- Đánh giá và tư vấn chiến lược: Phân tích hệ thống FSC hiện tại, đối chiếu với EUDR, và đề xuất chiến lược tích hợp.
- Hỗ trợ xây dựng và triển khai hệ thống: Hướng dẫn chi tiết việc xây dựng quy trình thu thập dữ liệu, đánh giá rủi ro, và chuẩn bị hồ sơ.
- Đào tạo chuyên sâu: Cung cấp các khóa đào tạo về EUDR, FSC và cách thức tuân thủ kết hợp.
- Hỗ trợ chuẩn bị Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS).
Với đội ngũ chuyên gia am hiểu sâu sắc cả về FSC và các quy định của EU, Intercert Việt Nam cam kết mang đến giải pháp tư vấn tuân thủ EUDR qua hệ thống FSC hiệu quả, giúp doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu mà còn biến thách thức thành lợi thế cạnh tranh.
—————————————————————————————————
Việc tuân thủ EUDR với chứng nhận FSC là một hướng đi chiến lược, giúp doanh nghiệp tận dụng những lợi thế sẵn có. Mặc dù chứng nhận FSC đáp ứng EUDR ở nhiều điểm và FSC đã được điều chỉnh cho EUDR ở một mức độ nhất định, sự chủ động của doanh nghiệp và sự hỗ trợ từ các chuyên gia là vô cùng cần thiết. Hãy liên hệ với Intercert Việt Nam qua số Hotline: 0969.555.610 hoặc Email: sales@intercertvietnam.com để được tư vấn tuân thủ EUDR qua hệ thống FSC tối ưu, đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp bạn.
