ISO 9001 và ISO 14001 là hai tiêu chuẩn quan trọng, được sử dụng phổ biến trên toàn cầu. Bởi vậy, việc tìm hiểu những điểm giống và khác nhau của chúng có thể giúp các tổ chức phát triển những hệ thống quản lý tiên tiến nhất Thế giới. Hãy đọc bài viết dưới đây của Intercert Việt Nam để tìm hiểu những điểm giống và khác nhau giữa ISO 9001 và ISO 14001.
Sơ lược về ISO 9001 và ISO 14001
1.Sơ lược về ISO 9001
ISO 9001 là tiêu chuẩn được công nhận trên toàn cầu về quản lý chất lượng. Từ khi ra mắt đến nay, ISO 9001 có tất cả 5 phiên bản tương ứng với năm ban hành lần lượt là 1987, 1994, 2000, 2008 và 2015. Hiện nay, phiên bản ISO 9001:2015 là phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn này.
Tiêu chuẩn ISO 9001 giúp các tổ chức ở mọi quy mô và lĩnh vực cải thiện hiệu suất, đáp ứng kỳ vọng của khách hàng và chứng minh cam kết của họ đối với chất lượng. Các yêu cầu của tiêu chuẩn này xác định cách thiết lập, triển khai, duy trì và cải tiến liên tục hệ thống quản lý chất lượng (QMS).
- Sơ lược về ISO 14001
ISO 14001 là tiêu chuẩn được công nhận quốc tế về Hệ thống quản lý môi trường (EMS). Tính từ lần ra mắt đầu tiên cho đến nay, ISO 14001 có các phiên bản lần lượt là: 1996, 2004, 2015. Phiên bản ISO 14001:2015 là phiên bản mới nhất hiện nay.
Tiêu chuẩn ISO 14001 cung cấp khuôn khổ cho các tổ chức thiết kế và triển khai EMS, đồng thời liên tục cải thiện hiệu suất môi trường của họ. Bằng cách tuân thủ tiêu chuẩn này, các tổ chức có thể đảm bảo rằng họ đang thực hiện các biện pháp chủ động để giảm thiểu các tác động tiêu cực tới môi trường, tuân thủ các yêu cầu pháp lý có liên quan và đạt được các mục tiêu về môi trường của mình.
Những điểm giống nhau giữa ISO 9001 và ISO 14001
- Phạm vi và đối tượng áp dụng
Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001 là hai tiêu chuẩn về Hệ thống quản lý do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc Tế (ISO) ban hành.
Cả hai tiêu chuẩn có chung nền tảng cam kết, cải tiến liên tục trong các tổ chức cũng như yêu cầu tổ chức áp dụng phương pháp tiếp cận có hệ thống, thu hút nhân viên cùng phát triển hệ thống.
Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001 đều áp dụng cho mọi loại hình tổ chức, bất kể quy mô, ngành nghề hay lĩnh vực kinh doanh nào, bất kỳ ai muốn đều có thể áp dụng hai tiêu chuẩn quốc tế này.
- Cấu trúc cấp cao HLS
Cả hai Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001 đều được xây dựng theo Cấu trúc cấp cao (HLS). Cấu trúc này cung cấp tính nhất quán trên tất cả các hệ thống quản lý ISO khác nhau.
Sau đây là 10 điều khoản trong HLS cũng là những điểm tương đồng về mặt cấu trúc điều khoản giữa ISO 9001 và ISO 14001:
- Điều khoản 1: Phạm vi – Xác định ranh giới áp dụng tiêu chuẩn
- Điều khoản 2: Tài liệu tham khảo – Hướng dẫn có các tài liệu và tiêu chuẩn bổ sung có liên quan.
- Điều khoản 3: Thuật ngữ và định nghĩa – Giải thích các từ ngữ liên quan được sử dụng trong tiêu chuẩn
- Điều khoản 4: Bối cảnh của tổ chức – Phân tích các yếu tố bên trong và bên ngoài tác động đến mục tiêu mà tổ chức đang theo đuổi.
- Điều khoản 5: Lãnh đạo – Làm nổi bật vai trò quan trọng của lãnh đạo trong việc điều chỉnh hệ thống theo các mục tiêu chiến lược.
- Điều khoản 6: Lập kế hoạch – Yêu cầu xác định các rủi ro và cơ hội.
- Điều khoản 7: Hỗ trợ – Nhấn mạnh nhu cầu về nguồn lực, năng lực, nhận thức và giao tiếp để đạt được mục tiêu đã đề ra.
- Điều khoản 8: Hoạt động – Tập trung vào việc thực hiện công việc theo kế hoạch đã xác định để có được kết quả nhất quán.
- Điều khoản 9: Đánh giá hiệu suất – Yêu cầu giám sát và phân tích kết quả thực hiện để đảm bảo hiệu quả của hệ thống.
- Điều khoản 10: Cải tiến – Các hoạt động cải tiến liên tục để nâng cao hiệu quả hoạt động.
- Chu trình PDCA
Cả hai tiêu chuẩn đều dựa trên chu trình PDCA: Lập kế hoạch-Thực hiện-Kiểm tra-Hành động. Đây là phương pháp cải tiến liên tục bao gồm việc đặt mục tiêu, triển khai hành động, đo lường kết quả và thực hiện hành động khắc phục và cải tiến.
Chu trình P-D-C-A tương đương với 7 điều khoản từ điều 4 đến điều 10 của hai tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001. Các giai đoạn P-D-C-A được thể hiện cụ thể như sau:
- P – Plan: Hoạch định. Hoạch định bao gồm các nội dung của các Điều khoản từ 4 đến 7, trong đó thực hiện nhiệm vụ thiết lập các mục tiêu của hệ thống, các quá trình và nguồn lực cần thiết để đạt kết quả phù hợp với mục đích của tiêu chuẩn
- D – Do: Thực hiện nằm ở Điều khoản 8 của mỗi bộ tiêu chuẩn. Tổ chức cần thực hiện những gì đã được lập kế hoạch trước đó.
- C – Check: Kiểm tra thuộc Điều khoản 9. Tổ chức cần thực hiện hoạt động giám sát và đo lường (phân tích, đánh giá) các quá trình và sản phẩm đầu ra theo chính sách, mục tiêu, yêu cầu và báo cáo kết quả thực hiện.
- A – Act: Hành động tương ứng với Điều khoản 10 là thực hiện các giải pháp cải tiến kết quả hoạt động khi cần thiết.
Sự khác nhau giữa ISO 9001 và ISO 14001
Sau đây là những điểm khác biệt chính được nêu bật giữa hai tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001::
|
Tiêu chí so sánh |
Tiêu chuẩn ISO 9001 |
Tiêu chuẩn ISO 14001 |
|
Chủ đề |
Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) |
Hệ thống quản lý môi trường (EMS) |
|
Mục tiêu cốt lõi |
Đảm bảo chất lượng sản phẩm/dịch vụ đồng nhất và sự hài lòng của khách hàng |
Cải thiện hiệu suất môi trường, giảm tác động tiêu cực từ hoạt động sản xuất-kinh doanh tới môi trường |
|
Mối quan tâm của bên liên quan |
Sự hài lòng của khách hàng |
Các bên liên quan về môi trường (cộng đồng, cơ quan quản lý, v.v.) |
|
Sự tuân thủ |
Tuân thủ các yêu cầu và quy định về chất lượng |
Tuân thủ luật pháp và quy định về môi trường |
|
Cải tiến liên tục |
Cải tiến liên tục các quy trình và sự hài lòng của khách hàng |
Cải thiện liên tục hiệu suất môi trường |
|
Tài liệu |
Các quy trình, thủ tục và hồ sơ được ghi chép lại cho Quản lý chất lượng |
Tài liệu về chính sách, khía cạnh và tác động môi trường |
|
Đo lường số liệu |
Số liệu chất lượng (tỷ lệ lỗi, điểm hài lòng của khách hàng…) |
Các số liệu về môi trường (tiêu thụ năng lượng, phát sinh chất thải..) |
Tại sao phải kết hợp ISO 9001 với ISO 14001?
- Tiết kiệm thời gian và nguồn lực: Nhiều quy trình liên quan đến việc được chứng nhận ISO 9001 theo từng tiêu chuẩn khá giống nhau (hoặc tương tự nhau). Do đó, nếu doanh nghiệp của bạn đang có nhu cầu xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và môi trường thì việc kết hợp ISO 9001 và ISO 14001 giúp tổ chức tiết kiệm thời gian, chi phí cũng như nguồn lực cho những việc như đào tạo nhân viên và đánh giá nội bộ.
- Cải thiện hiệu quả kinh doanh: Cả ISO 14001 và ISO 9001 đều góp phần tăng hiệu quả trong quy trình kinh doanh. Với việc tập trung vào cải tiến liên tục, tổ chức có thể tìm ra những sai sót và đưa ra các hành động khắc phục kịp thời giúp nâng cao năng suất hoạt động thông qua việc theo đuổi các mục tiêu môi trường và chất lượng..
- Nâng cao danh tiếng doanh nghiệp: Việc có cả hai chứng nhận ISO 14001 và ISO 9001 cho thấy quyết tâm nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ, đồng thời cũng thể hiện nhận thức về trách nhiệm xã hội thông qua việc giảm tác động tiêu cực đến môi trường của doanh nghiệp.
- Giảm bớt một phần tài liệu cần xây dựng và kiểm soát: Tổ chức có thể sử dụng một bộ tài liệu để đáp ứng yêu cầu của cả hai tiêu chuẩn. Từ đó, giúp tổ chức tiết kiệm thời gian và tránh trùng lặp công việc không cần thiết.
Hiểu được sự khác nhau giữa ISO 9001 và ISO 14001 là rất quan trọng đối với các tổ chức muốn nâng cao chất lượng và hiệu suất môi trường. Bằng cách tích hợp cả hai tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001, các doanh nghiệp có thể đạt được sự thành công vượt ngoài mong đợi của mình. Nếu có bất kỳ thắc mắc gì liên quan tới tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 14001, hãy liên hệ ngay với Intercert Việt Nam để được giải đáp .
Thông tin liên lạc Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Tầng 18 Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Điện thoại: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
