Việc triển khai tiêu chuẩn HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points – Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn) tại Việt Nam mang lại nhiều lợi ích cho những doanh nghiệp áp dụng thành công. Nhưng đối với những doanh nghiệp chưa áp dụng tiêu chuẩn HACCP bao giờ, việc triển khai đi kèm với không ít khó khăn. Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu về những khó khăn khi áp dụng HACCP của các doanh nghiệp Việt.
Khó khăn khi áp dụng HACCP tại Việt Nam hiện nay
- Chi phí đầu tư cao: Việc xây dựng hệ thống HACCP đòi hỏi đầu tư vào cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, và đào tạo nhân viên. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó khăn trong việc dành đủ ngân sách để tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật.
- Thiếu hiểu biết và kinh nghiệm: Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ, chưa có đủ kiến thức về HACCP. Đối với những doanh nghiệp non trẻ, việc triển khai áp dụng HACCP thường gặp thử thách do thiếu kinh nghiệm trong việc xác định các mối nguy, điểm kiểm sát tới hạn (CCP) và xây dựng quy trình quản lý rủi ro thực phẩm.
- Đào tạo nhân lực chưa đồng bộ: Việc đào tạo để đội ngũ nhân viên hiểu rõ và có khả năng thực hiện các quy trình HACCP cũng là một thách thức. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thiết kế và triển khai các chương trình đào tạo HACCP một cách đồng bộ. Khó khăn này hiện hữu đặc biệt rõ ràng tại những doanh nghiệp có nhiều bộ phận với nhiệm vụ và chức năng khác nhau.
- Khó khăn trong việc giám sát và kiểm soát chuỗi cung ứng: Đảm bảo an toàn thực phẩm không chỉ phụ thuộc vào quá trình sản xuất tại nhà máy mà còn liên quan đến chuỗi cung ứng từ nguyên liệu đầu vào đến khâu vận chuyển. Việc kiểm soát chất lượng và an toàn của các nhà cung cấp nguyên liệu tại Việt Nam chưa hoàn thiện, dẫn đến khó khăn trong việc duy trì tiêu chuẩn HACCP xuyên suốt chuỗi cung ứng.
- Thay đổi thói quen sản xuất truyền thống: Những doanh nghiệp vừa và nhỏ thường có các quy trình sản xuất ổn định và quen thuộc, nhưng lại chưa được hệ thống hóa hoặc không đủ điều kiện để đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm nghiêm ngặt của tiêu chuẩn HACCP. Sự thay đổi này đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư không chỉ về cơ sở hạ tầng mà còn về kiến thức, kỹ năng và thái độ đối với việc quản lý rủi ro trong sản xuất thực phẩm.
- Thiếu sự cam kết từ cấp quản lý cao: Điều này xuất phát từ việc nhiều lãnh đạo doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích dài hạn mà hệ thống HACCP mang lại. Họ có thể nhìn nhận HACCP chỉ như một yêu cầu bắt buộc về pháp lý hoặc một biện pháp kiểm soát tạm thời nhằm đáp ứng yêu cầu của đối tác hoặc thị trường xuất khẩu, thay vì coi đó là một chiến lược phát triển bền vững cho doanh nghiệp.
- Thiếu chuẩn hóa trong việc triển khai: Mỗi doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ, có quy mô, loại hình sản xuất và đặc thù ngành nghề khác nhau, dẫn đến việc không thể áp dụng một khuôn mẫu chung cho tất cả các doanh nghiệp. Các hướng dẫn triển khai HACCP thường mang tính tổng quát, thiếu các chỉ dẫn chi tiết dành riêng cho từng ngành nghề hoặc quy mô sản xuất cụ thể.
Những biện pháp khắc phục khó khăn khi áp dụng HACCP đang được triển khai tại Việt Nam
- Tăng cường hỗ trợ từ phía chính phủ: Chính phủ Việt Nam đã và đang đẩy mạnh việc cung cấp các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, để áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP. Điều này bao gồm việc cấp các khoản vay ưu đãi và hỗ trợ tài chính để đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ. Các chương trình tư vấn và hướng dẫn kỹ thuật cũng được triển khai nhằm giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về HACCP và các quy định an toàn thực phẩm.
- Đào tạo và nâng cao nhận thức: Các chương trình đào tạo nhân viên và cấp quản lý doanh nghiệp đã được tổ chức bởi Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn…cũng như các tổ chức quốc tế và chuyên gia tư vấn về HACCP. Việc này giúp cải thiện nhận thức và khả năng áp dụng hệ thống HACCP một cách hiệu quả. Một số tổ chức như Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam (VCCI) và các tổ chức quốc tế như FAO (Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc) đã hợp tác để cung cấp các khóa đào tạo và hội thảo chuyên đề về an toàn thực phẩm.
- Hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn: Các tổ chức và công ty tư vấn đã tích cực hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng và triển khai HACCP. Những chuyên gia tư vấn này cung cấp các dịch vụ từ đánh giá ban đầu, xây dựng quy trình đến hướng dẫn giám sát và cải tiến. Bộ Y tế và Bộ Công Thương đã phối hợp với các tổ chức quốc tế để cung cấp tư vấn kỹ thuật trực tiếp cho các nhà máy sản xuất thực phẩm, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Việt Nam đã tham gia nhiều chương trình hợp tác quốc tế về an toàn thực phẩm và HACCP, giúp doanh nghiệp tiếp cận với các phương pháp tiên tiến và chia sẻ kinh nghiệm từ các nước khác. Các dự án hợp tác quốc tế còn hỗ trợ về công nghệ và cung cấp nguồn lực tài chính cho các doanh nghiệp để phát triển hệ thống HACCP.
- Đơn giản hóa thủ tục pháp lý: Các cơ quan nhà nước đã nỗ lực đơn giản hóa các quy trình pháp lý và thủ tục liên quan đến việc cấp chứng nhận HACCP cho doanh nghiệp. Điều này giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp khi xin cấp giấy chứng nhận và đáp ứng các yêu cầu của pháp luật.
- Thúc đẩy trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp: Nhiều doanh nghiệp đã nhận thấy rằng việc áp dụng HACCP không chỉ là tuân thủ quy định mà còn thể hiện mình là một doanh nghiệp tiên tiến. Điều này đã thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn vào việc cải thiện quy trình an toàn thực phẩm, qua đó tạo dựng uy tín và niềm tin với khách hàng.
Trên đây là những khó khăn khi áp dụng HACCP mà các doanh nghiệp phải đối mặt, cũng như những biện pháp đang được triển khai hỗ trợ cho quá trình áp dụng hệ thống HACCP. Nếu doanh nghiệp còn bất cứ thắc mắc nào về tiêu chuẩn HACCP hoặc dịch vụ chứng nhận HACCP, vui lòng liên hệ với Intercert Việt Nam để được giải đáp chi tiết.
Thông tin công ty Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Tòa Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Hotline: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
