Sử dụng năng lượng hiệu quả chính là yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu suất của bất kỳ doanh nghiệp nào. Hiện tại có rất nhiều doanh nghiệp trên thế giới và tại Việt Nam đã áp dụng tiêu chuẩn ISO 50001 và đạt được nhiều thành công, giảm được nhiều chi phí cũng như nâng cao chất lượng công việc. Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu chi tiết và cụ thể hơn về tiêu chuẩn ISO 50001:2018 ngay sau đây.
Tiêu chuẩn ISO 50001 là gì?
ISO 50001 là tiêu chuẩn quốc tế được áp dụng để xây dựng hệ thống quản lý năng lượng hiệu quả dựa theo việc thực hiện mô hình hệ thống quản lý cải tiến liên tục cũng như các yêu cầu, hướng dẫn đã được ghi lại. Việc nắm rõ các nội dung của tiêu chuẩn, áp dụng chính xác là chìa khóa để mọi doanh nghiệp, tổ chức giảm tối đa chi phí, tiết kiệm năng lượng và đạt được những mục tiêu dài hạn của tổ chức.
Với đề xuất của các tổ chức phát triển công nghiệp Liên Hiệp Quốc UNIDO để đưa ra các biện pháp đối phó với biến đổi khí hậu, ISO đã cho ra đời tiêu chuẩn ISO 50001 như một tiêu chuẩn tự nguyện để thiết kế, thực hiện cũng như duy trì hệ thống quản lý năng lượng. Sau quá trình xây dựng và phát triển, hoàn thiện, ISO đã công bố ISO 50001 vào ngày 17/06/2011. Phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn này là ISO 50001:2018 được ban hành ngày 21/08/2018 và được nhiều doanh nghiệp áp dụng rộng rãi.
Tiêu chuẩn ISO 50001:2018 là gì?
Như đã thông tin ở trên, ISO 50001:2018 là phiên bản mới nhất, thay thế cho phiên bản 2011 trước đó. Tiêu chuẩn đưa ra quy định các yêu cầu để thiết lập, thực hiện cũng như duy trì và cải thiện hệ thống quản lý năng lượng EnMS.
Tất cả doanh nghiệp nếu đang áp dụng phiên bản từ năm 2011 đều phải chuyển đổi sang phiên bản 2018 để đảm bảo tính chính xác và sử dụng được trong các trường hợp có liên quan.
Những thay đổi của ISO 50001:2018 so với ISO 50001:2011 gồm có:
- Áp dụng HLS.
- Điều khoản mới giúp xác định hệ thống có nhu cầu và mong đợi từ các bên.
- Tăng cường nhấn mạnh vào lãnh đạo, cam kết của quản lý.
- Quản lý rủi ro và cơ hội.
- Mở rộng về truyền thông, cả bên trong lẫn bên ngoài.
- Hoạch định và kiểm soát.
- Giám sát, đo lường cũng như phân tích, đánh giá hiệu suất năng lượng của EnMS.
- Đánh giá quản lý, phương pháp xác định và cập nhật….
Lợi ích khi doanh nghiệp áp dụng ISO 50001:2018
Việc áp dụng ISO 50001:2018 mang đến nhiều lợi ích về nhiều khía cạnh, cụ thể như sau:
Với xã hội, cộng đồng
- Giảm thiểu tiêu thụ năng lượng cũng như biến đổi môi trường, bảo vệ thiên nhiên.
- Giảm quá trình gây ô nhiễm môi trường do sử dụng năng lượng thiếu khoa học.
- Bảo toàn năng lượng không bị thiếu hụt, xây dựng cộng đồng có đủ năng lượng để duy trì cuộc sống.
- Thúc đẩy thực hành tốt trong quản lý năng lượng, nhân rộng hành động quản lý năng lượng tốt.
- Hỗ trợ đánh giá, xếp hạng ưu tiên trong việc ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng mới.
Đối với doanh nghiệp áp dụng
- Giảm tiêu thụ năng lượng ở doanh nghiệp, tiết kiệm nhiều chi phí.
- Cải tiến kết quả thực hiện năng lượng, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng, bảo trì thiết bị cũng như tài sản tiêu thụ năng lượng.
- ISO 50001 dễ dàng tương thích với các tiêu chuẩn khác như 9001, 14001… mang đến lợi ích cao nhất trong quản lý doanh nghiệp.
Doanh nghiệp nào nên áp dụng tiêu chuẩn ISO 50001:2018?
Cũng như các tiêu chuẩn khác của ISO như 9001, 14001 thì ISO 50001 cũng được áp dụng cho mọi loại hình tổ chức, mọi quy mô cũng như mọi lĩnh vực hoạt động. Tiêu chuẩn này sẽ được áp dụng một cách tự nguyện, tùy theo nhu cầu của doanh nghiệp cũng như các quy định của pháp luật về kinh doanh. Vậy nên mọi tổ chức đều có thể áp dụng ISO 50001:2018 và xây dựng hệ thống quản lý năng lượng phù hợp với loại hình cũng như năng lực của doanh nghiệp.
Tại Việt Nam, Quốc hội đã ban hành Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năm 2010. Văn bản này yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp có kế hoạch sử dụng năng lượng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả. Bên cạnh đó cũng cần tiến hành lồng ghép chương trình quản lý năng lượng với các hoạt động quản lý chất lượng, chương trình bảo vệ môi trường, chương trình GMP…
Một số vấn đề quan trọng của ISO 50001:2018
Chính sách năng lượng
Trước tiên, lãnh đạo cao nhất của công ty phải thiết lập được chính sách chất lượng đảm bảo:
- Phù hợp với doanh nghiệp.
- Có khuôn khổ cho mục tiêu cũng như chỉ tiêu năng lượng.
- Cam kết đảm bảo sẵn có thông tin, nguồn lực cần thiết để đạt được mục tiêu, chỉ tiêu năng lượng.
Chính sách cần phải:
- Có sẵn thông tin dưới dạng văn bản.
- Truyền đạt rõ ràng, đầy đủ trong tổ chức.
- Sẵn có cho các bên khi thích hợp hoặc khi họ quan tâm.
- Được xem xét và thực hiện cập nhật khi cần.
Mục tiêu và chỉ tiêu năng lượng
Tổ chức cần thiết lập mục tiêu ở các chức năng cũng như các cấp liên quan, các chỉ tiêu năng lượng cần:
- Có sự nhất quán với chính sách năng lượng.
- Có thể đo lường.
- Tính được đến các yêu cầu được áp dụng.
- Xem xét các SEU.
- Tính đến cơ hội để cải tiến kết quả thực hiện.
- Doanh nghiệp cần lưu giữ thông tin dạng văn bản về mục tiêu cũng như chỉ tiêu năng lượng.
Xem xét năng lượng
Doanh nghiệp cần xây dựng và thực hiện xem xét năng lượng bằng việc:
- Phân tích việc sử dụng, tiêu thụ năng lượng dựa trên cơ sở dữ liệu đo lường được.
- Dựa trên kết quả phân tích và nhận viết SEU.
- Với từng SEU cần xác định biến liên quan, kết quả thực hiện năng lượng hiện tại.
- Xác định và lập thứ tự ưu tiên với cơ hội cải tiến kết quả thực hiện năng lượng.
- Ước lượng được việc dùng cũng như tiêu thụ năng lượng trong tương lai.
Chỉ số EnPI – kết quả thực hiện năng lượng
Doanh nghiệp cần xác định các EnPI sao cho:
- Thích hợp cho việc đo lường, theo dõi kết quả thực hiện của tổ chức.
- Giúp tổ chức thể hiện được việc cải tiến kết quả thực hiện năng lượng.
- Các phương pháp xác định cũng như cập nhật phải được duy trì ở dạng văn bản.
Đường cơ sở năng lượng EnB
Doanh nghiệp cần thiết lập EnB thông qua việc sử dụng thông tin xem xét năng lượng, tính đến khoảng thời gian thích hợp.
Nếu tổ chức có dữ liệu chỉ ra rằng các biến liên quan ảnh hưởng đến kết quả thực hiện năng lượng thì phải chuẩn hóa các giá trị EnPI và EnB tương ứng.
Hoạch định việc thu thập dữ liệu năng lượng
Doanh nghiệp cần đảm bảo các đặc trưng chính của hoạt động ảnh hưởng đến kết quả thực hiện năng lượng được nhận biết, đo lường… theo khoảng thời gian mà tổ chức xác định.
Dữ liệu thu thập được phải lưu giữ ở dạng thông tin, văn bản và bao gồm:
- Các biến liên quan đối với SEU.
- Việc tiêu thụ năng lượng liên quan đến SEU và tới tổ chức.
- Các tiêu chí vận hành liên quan đến SEU.
- Yếu tố tĩnh nếu như áp dụng được.
- Dữ liệu quy định trong kế hoạch hành động.
Quy trình đạt được chứng nhận ISO 50001
Để doanh nghiệp đạt được tiêu chuẩn ISO 50001 thì cần trải qua 2 giai đoạn chính:
Giai đoạn 1: Vận hành hệ thống
Ở giai đoạn này doanh nghiệp sẽ xây dựng và vận hành hệ thống quản lý năng lượng với các công việc cần làm gồm có:
- Xác định rõ mục đích mà doanh nghiệp mong muốn khi xây dựng hệ thống quản lý năng lượng.
- Thành lập ban chỉ đạo ISO.
- Thực hiện đào tạo nội bộ với các nhân sự của công ty.
- Biên soạn tài liệu đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn.
- Vận hành áp dụng.
- Đánh giá nội bộ và cải tiến nếu có.
Giai đoạn 2: Thực hiện đánh giá chứng nhận
Đây là bước quan trọng và bước đầu đã hoàn thành thì mới có thể đi đến bước này.
- Doanh nghiệp cần đăng ký chứng nhận với các tổ chức có khả năng chứng nhận ISO 50001.
- Thực hiện đánh giá.
- Khắc phục sau đánh giá nếu có những vấn đề chưa phù hợp.
- Cấp chứng chỉ cho doanh nghiệp nếu đạt yêu cầu.
Hiện nay, Intercert Việt Nam là một trong những đơn vị uy tín tư vấn các chứng chỉ quốc tế, trong đó có chứng chỉ ISO 50001:2018. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Intercert Việt Nam có thể giúp doanh nghiệp nhanh chóng đạt được chứng chỉ với giá trị toàn cầu, nâng cao vị thế của doanh nghiệp.
Để được tư vấn cụ thể hơn về tiêu chuẩn ISO 50001:2018, doanh nghiệp có thể liên hệ đội ngũ Intercert Việt Nam qua thông tin dưới đây:
- Công ty Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Tầng 12A Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Hotline: 0969.555.610
