Trong bối cảnh thị trường ngày càng khắt khe về an toàn vệ sinh thực phẩm, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như TCVN ISO 22000 trở nên vô cùng quan trọng. Phiên bản mới nhất, TCVN ISO 22000:2018 đã mang đến những cải tiến đáng kể so với phiên bản cũ TCVN ISO 22000:2007. Vậy TCVN ISO 22000 là gì? Tại sao doanh nghiệp nên áp dụng TCVN ISO 22000:2018? Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
TCVN ISO 22000 là gì?
TCVN ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc gia của Việt Nam, hoàn toàn tương đương với tiêu chuẩn quốc tế ISO 22000 về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Đây là bộ tiêu chuẩn quản lý an toàn thực phẩm, áp dụng cho toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm từ sản xuất, chế biến, lưu trữ, vận chuyển, phân phối đến tiêu thụ. Nó cung cấp một khuôn khổ toàn diện cho việc xây dựng, thực hiện, duy trì và liên tục cải tiến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ khâu sản xuất ban đầu đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
TCVN ISO 22000 không chỉ đơn thuần là một tập hợp các quy tắc về vệ sinh an toàn thực phẩm mà là một hệ thống quản lý toàn diện. Nó yêu cầu các tổ chức phải thiết lập một hệ thống có cấu trúc, bao gồm các quy trình, trách nhiệm, nguồn lực và hoạt động được phối hợp chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm một cách nhất quán và hiệu quả.
Mục tiêu hàng đầu của TCVN ISO 22000 là cung cấp một hệ thống quản lý giúp các tổ chức xác định, đánh giá và kiểm soát hiệu quả các mối nguy về an toàn thực phẩm. Thay vì chỉ tập trung vào việc xử lý các vấn đề sau khi chúng xảy ra, TCVN ISO 22000 hướng đến việc ngăn ngừa các mối nguy an toàn thực phẩm ngay từ đầu. Bằng cách áp dụng các biện pháp kiểm soát phòng ngừa, các tổ chức có thể giảm thiểu rủi ro ngộ độc thực phẩm, thu hồi sản phẩm, khiếu nại của khách hàng và các thiệt hại về kinh tế và uy tín.
Các phiên bản của TCVN ISO 22000
Tiêu chuẩn TCVN ISO 22000 có giá trị tương đương với tiêu chuẩn ISO 22000 do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO ban hành. Có thể nói đây là phiên bản Việt hóa của tiêu chuẩn ISO 22000. Vì vậy tiêu chuẩn ISO 22000 có bao nhiêu phiên bản thì tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam TCVN ISO 22000 cũng có bấy nhiêu phiên bản. Cụ thể:
- TCVN ISO 22000:2007 là Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam, ra đời trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, khi các vấn đề về an toàn thực phẩm trở thành mối quan tâm hàng đầu. Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn quốc tế ISO 22000:2005 – phiên bản đầu tiên của ISO 22000. TCVN ISO 22000:2007 đã đáp ứng nhu cầu cấp thiết về một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện, phù hợp với các doanh nghiệp Việt Nam.
- Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 được ban hành vào ngày 19/06/2018 để thay thế cho tiêu chuẩn ISO 22000:2005. Tiêu chuẩn này có tên gọi chính thức là ISO 22000 Food Safety Management Systems – Requirements for any organization in the food chain (Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – Yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi thực phẩm). Tương ứng với đó là Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam TCVN ISO 22000:2018 được ban hành nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về quản lý an toàn thực phẩm trong bối cảnh toàn cầu hóa và những biến đổi không ngừng của ngành công nghiệp thực phẩm. Tiêu chuẩn TCVN ISO 22000:2018 ra đời với mục tiêu cập nhật những yêu cầu mới nhất, tích hợp tốt hơn các hệ thống quản lý khác, và thúc đẩy cải tiến liên tục.
Tiêu chuẩn TCVN ISO 22000:2018 được biên soạn bởi Ban kỹ thuật tiêu chuẩn Quốc gia TCVN/TC/F3 Nguyên tắc chung về vệ sinh thực phẩm. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tiến hành thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam muốn triển khai hệ thống quản lý an toàn thực phẩm sẽ sử dụng TCVN ISO 22000:2018 dựa trên phiên bản ISO 22000 mới nhất. Tiêu chuẩn này cũng sẽ có hiệu lực 3 năm tương đương với ISO 22000:2018 và có các cuộc kiểm tra đánh giá định kỳ (thường là 12 tháng/lần).
Điểm mới của TCVN ISO 22000:2018
1. Cấu trúc cấp cao (High-Level Structure – HLS)
Đây là thay đổi mang tính nền tảng, ảnh hưởng đến toàn bộ cấu trúc của tiêu chuẩn. TCVN ISO 22000:2018 áp dụng HLS, một cấu trúc chung gồm 10 điều khoản, cho tất cả các tiêu chuẩn trong hệ thống quản lý ISO. Điều này có nghĩa là các điều khoản, thuật ngữ và định nghĩa được chuẩn hóa giữa các tiêu chuẩn như ISO 9001 (Quản lý chất lượng), ISO 14001 (Quản lý môi trường), ISO 45001 (Quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp),…Từ đó giúp doanh nghiệp dễ dàng tích hợp và tối ưu hóa các quy trình quản lý, tránh sự trùng lặp và tăng cường tính thống nhất trong cách tiếp cận quản lý.
2. Tư duy dựa trên rủi ro
Tư duy dựa trên rủi ro là một cải tiến lớn trong TCVN ISO 22000:2018. Trong khi phiên bản 2007 tập trung chủ yếu vào việc kiểm soát mối nguy thông qua HACCP, phiên bản 2018 mở rộng khái niệm này với hai cấp độ rủi ro: rủi ro ở cấp tổ chức và rủi ro ở cấp quy trình. Rủi ro ở cấp tổ chức giúp doanh nghiệp nhận diện và quản lý các yếu tố có thể ảnh hưởng đến mục tiêu chiến lược, trong khi rủi ro ở cấp quy trình tập trung vào việc kiểm soát các mối nguy an toàn thực phẩm cụ thể. Điều này giúp tổ chức chủ động hơn trong việc phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro và tăng tính bền vững cho hệ thống quản lý.
3. Chu trình PDCA kép (Plan-Do-Check-Act – Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động)
Một trong những cải tiến đáng chú ý của TCVN ISO 22000:2018 là việc áp dụng chu trình PDCA kép. TCVN ISO 22000:2018 chia thành hai chu trình riêng biệt: một chu trình áp dụng cho hệ thống quản lý chung và chu trình còn lại áp dụng cho các hoạt động vận hành cụ thể nhằm kiểm soát mối nguy. Cách tiếp cận này giúp tăng cường khả năng kiểm soát và tối ưu hóa từng khâu trong quy trình sản xuất, từ đó cải thiện hiệu quả vận hành và nâng cao chất lượng sản phẩm.
4. Tăng cường vai trò lãnh đạo
Một thay đổi quan trọng khác trong TCVN ISO 22000:2018 là sự nhấn mạnh vào vai trò lãnh đạo. Lãnh đạo cao nhất được yêu cầu tham gia tích cực vào việc thiết lập, duy trì và cải tiến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Điều này thể hiện qua việc lãnh đạo cần cam kết cung cấp đủ nguồn lực, đảm bảo rằng vấn đề an toàn thực phẩm được coi là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Vai trò của lãnh đạo cho thấy hệ thống quản lý an toàn thực phẩm không chỉ là trách nhiệm của bộ phận kỹ thuật mà là cam kết của toàn bộ tổ chức, từ cấp cao nhất đến cấp nhân viên.
5. Các điểm mới khác
Bên cạnh những điểm chính trên, TCVN ISO 22000:2018 còn có một số điểm mới khác như yêu cầu doanh nghiệp phải xác định bối cảnh của tổ chức (bao gồm các yếu tố bên trong và bên ngoài có thể ảnh hưởng đến hệ thống), yêu cầu thiết lập các kênh truyền thông hiệu quả với các bên liên quan (khách hàng, nhà cung cấp, cơ quan quản lý). Những điểm này góp phần xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện và hiệu quả hơn.
Tại sao doanh nghiệp nên áp dụng TCVN ISO 22000:2018
-
Đảm bảo an toàn thực phẩm toàn diện
Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của việc áp dụng TCVN ISO 22000 là khả năng đảm bảo an toàn thực phẩm xuyên suốt toàn bộ chuỗi cung ứng. Tiêu chuẩn này đi sâu vào từng khâu trong chuỗi thực phẩm, từ khâu sản xuất nguyên liệu, chế biến, lưu trữ đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Bằng việc xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy hiểm có thể xảy ra ở mọi giai đoạn, TCVN ISO 22000 giúp các doanh nghiệp chủ động phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro, đảm bảo rằng sản phẩm thực phẩm luôn đáp ứng các yêu cầu về an toàn và chất lượng.
-
Tuân thủ quy định pháp luật
Tuân thủ quy định pháp luật là một trong những lợi ích quan trọng khi áp dụng TCVN ISO 22000, giúp doanh nghiệp đảm bảo hoạt động kinh doanh hợp pháp trên thị trường. Một trong những yêu cầu của TCVN ISO 22000:2018 là xác định, hiểu rõ và tích hợp các quy định pháp lý liên quan vào hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng những tiêu chuẩn bắt buộc do cơ quan quản lý đề ra. Việc áp dụng tiêu chuẩn này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định hiện hành mà còn giảm thiểu nguy cơ bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động hoặc thu hồi sản phẩm do vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm.
-
Tăng cường lòng tin và uy tín thương hiệu
Chứng nhận TCVN ISO 22000 là minh chứng cho cam kết về an toàn thực phẩm, giúp các doanh nghiệp nâng cao uy tín trên thị trường. Các đối tượng đạt chứng nhận này thường được khách hàng, đối tác và các cơ quan quản lý tin tưởng hơn. Điều này đặc biệt quan trọng khi các doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường hoặc hợp tác với các đối tác quốc tế.
-
Giảm thiểu rủi ro và chi phí
Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo TCVN ISO 22000:2018 giúp doanh nghiệp chủ động xác định và kiểm soát các mối nguy về an toàn thực phẩm, từ đó giảm thiểu rủi ro ngộ độc thực phẩm, thu hồi sản phẩm, khiếu nại của khách hàng và các thiệt hại về tài chính và uy tín liên quan. Việc phòng ngừa rủi ro luôn hiệu quả và tiết kiệm chi phí hơn so với việc xử lý hậu quả. Ngoài ra, việc tối ưu hóa quy trình sản xuất và quản lý cũng giúp giảm thiểu lãng phí nguyên vật liệu và năng lượng, góp phần giảm chi phí sản xuất.
-
Cải thiện hiệu quả hoạt động
Việc áp dụng TCVN ISO 22000:2018 yêu cầu doanh nghiệp phải xây dựng các quy trình, thủ tục rõ ràng và hiệu quả cho tất cả các hoạt động liên quan đến an toàn thực phẩm. Điều này giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Các hoạt động được thực hiện một cách có hệ thống và nhất quán, giảm thiểu sai sót và lãng phí, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động tổng thể của doanh nghiệp.
-
Tăng cường khả năng cạnh tranh
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như TCVN ISO 22000 là một lợi thế cạnh tranh quan trọng. Doanh nghiệp đạt được chứng nhận có thể dễ dàng tiếp cận thị trường xuất khẩu, đáp ứng các yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm của các thị trường khó tính. Bên cạnh đó, trong thị trường nội địa, việc sở hữu chứng nhận này cũng giúp doanh nghiệp nổi bật hơn so với các đối thủ cạnh tranh chưa áp dụng tiêu chuẩn, thu hút khách hàng và mở rộng thị phần.
Bài viết trên đây của Intercert Việt Nam đã cung cấp thông tin chi tiết về tiêu chuẩn TCVN ISO 22000. Hy vọng doanh nghiệp đã có thêm thông tin để triển khai tiêu chuẩn ISO 22000:2018 hiệu quả. Nếu Quý doanh nghiệp còn bất cứ thắc mắc nào về dịch vụ chứng nhận ISO 22000, vui lòng liên hệ với Intercert Việt Nam để được hỗ trợ tốt nhất.
Thông tin công ty Intercert Việt Nam:
- Hotline: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
