Ngành cơ khí đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và công nghiệp, cung cấp các thiết bị, linh kiện và giải pháp kỹ thuật cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, quá trình sản xuất và vận hành trong ngành này cũng góp phần đáng kể vào phát thải khí nhà kính. Các hoạt động như gia công kim loại, sử dụng năng lượng trong sản xuất và xử lý nguyên vật liệu đều có thể tạo ra lượng khí CO2, CH4, N2O và các khí thải khác. Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu về phát thải khí nhà kính ngành cơ khí trong bài viết dưới đây.
Ngành cơ khí phát thải khí nhà kính không?
Ngành cơ khí là lĩnh vực kỹ thuật chuyên nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, vận hành và bảo trì các hệ thống cơ học, máy móc và thiết bị. Ngành này liên quan đến việc ứng dụng các nguyên lý vật lý, cơ học, và kỹ thuật để phát triển các sản phẩm từ các vật liệu khác nhau, nhằm phục vụ nhu cầu sản xuất, xây dựng, và các ứng dụng công nghiệp khác.
Chính vì đặc thù công việc sử dụng nhiều máy móc và nhiên liệu, nên việc phát thải khí nhà kính ngành cơ khí là một điều hiển nhiên. Ngành cơ khí sử dụng nhiều năng lượng từ các nguồn hóa thạch như than đá, dầu mỏ và khí đốt để vận hành máy móc, lò luyện kim và quy trình sản xuất. Bên cạnh đó, việc xử lý kim loại, hàn cắt và sử dụng các hóa chất công nghiệp cũng tạo ra lượng lớn khí nhà kính.
Thực trạng phát thải khí nhà kính ngành cơ khí
Ngành cơ khí đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo và sản xuất. Theo Hiệp hội Cơ khí Việt Nam (VAMI), cả nước hiện có khoảng 3.100 doanh nghiệp ngành cơ khí với 53.000 cơ sở sản xuất, chiếm gần 30% tổng số doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo tại Việt Nam.
Theo kết quả kiểm kê khí nhà kính (KNK) quốc gia do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố, tổng lượng phát thải KNK của Việt Nam đã tăng từ 150,90 triệu tấn CO2 tương đương năm 2000 lên 283,97 triệu tấn CO2 tương đương năm 2014, tức tăng 1,88 lần trong vòng 14 năm. Ngành cơ khí, thuộc lĩnh vực công nghiệp chế tạo, sử dụng nhiều năng lượng và nguyên liệu, dẫn đến phát thải KNK đáng kể. Mặc dù không có số liệu cụ thể riêng cho ngành cơ khí, nhưng theo báo cáo, phát thải khí nhà kính ngành cơ khí đạt mức 38,61 triệu tấn CO₂ tương đương trong năm 2014. Mốc thời gian này được chọn vì đây là năm Việt Nam thực hiện kiểm kê khí nhà kính và có số liệu thực tế ở quy mô quốc gia.
Nguồn phát thải khí nhà kính ngành cơ khí
- Sử dụng năng lượng trong sản xuất
Các nhà máy cơ khí tiêu thụ một lượng lớn điện năng và nhiên liệu hóa thạch để vận hành thiết bị, máy móc cũng như hệ thống sưởi, góp một lượng đáng kể vào việc phát thải khí nhà kính. Đặc biệt, việc sử dụng lò nung, lò rèn và các thiết bị gia nhiệt trong quá trình sản xuất tạo ra lượng lớn CO2, làm gia tăng tác động tiêu cực đến môi trường.
- Gia công và chế biến kim loại
Các hoạt động gia công kim loại như cắt, hàn, mài, ép không chỉ tiêu tốn nhiều năng lượng mà còn thải ra bụi kim loại và khí CO2, góp phần vào ô nhiễm không khí. Bên cạnh đó, các quy trình xử lý bề mặt kim loại như mạ điện, sơn phủ cũng sinh ra các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs), là những chất gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.
- Vận hành và bảo trì máy móc
Các phương tiện và máy móc vận hành trong nhà máy thường sử dụng nhiên liệu như dầu diesel hoặc xăng, góp phần làm gia tăng lượng phát thải ra môi trường. Bên cạnh đó, quá trình bảo dưỡng thiết bị cũng đòi hỏi việc sử dụng dầu mỡ công nghiệp và dung môi hóa học, không chỉ tạo ra khí thải mà còn có nguy cơ gây ô nhiễm không khí và nguồn nước nếu không được xử lý đúng cách.
Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành cơ khí
- Tối ưu hóa sử dụng năng lượng
Việc sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió là một giải pháp quan trọng giúp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, từ đó hạn chế phát thải khí nhà kính ngành cơ khí. Bên cạnh đó, nâng cấp hệ thống chiếu sáng và trang bị các loại máy móc tiết kiệm năng lượng cũng góp phần tối ưu hóa hiệu suất sử dụng điện, giảm tiêu hao năng lượng, đồng thời nâng cao tính bền vững trong hoạt động sản xuất và vận hành.
- Cải tiến công nghệ sản xuất
Việc ứng dụng công nghệ gia công chính xác và in 3D giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lượng vật liệu lãng phí, đồng thời nâng cao hiệu suất sử dụng nguyên liệu. Bên cạnh đó, việc sử dụng công nghệ cắt laser thay thế cho các phương pháp truyền thống không chỉ giúp gia tăng độ chính xác trong gia công mà còn góp phần đáng kể vào việc giảm tiêu hao năng lượng, từ đó ngành cơ khí phát thải khí nhà kính ít hơn và tác động tiêu cực đến môi trường được giảm nhẹ.
- Tối ưu hóa vận hành và bảo trì máy móc
Tối ưu hóa vận hành và bảo trì máy móc là một yếu tố quan trọng trong việc giảm thiểu tác động môi trường và tiết kiệm năng lượng. Việc bảo trì định kỳ giúp máy móc hoạt động hiệu quả, từ đó giảm thiểu sự tiêu hao nhiên liệu và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Đồng thời, thay thế các loại dầu bôi trơn công nghiệp truyền thống bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe công nhân mà còn giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần vào việc xây dựng một nền công nghiệp xanh và bền vững.
- Tuân thủ tiêu chuẩn về môi trường hoặc tiêu chuẩn ISO 14064
Các doanh nghiệp cơ khí cần áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 14001 về quản lý môi trường và ISO 50001 về quản lý năng lượng, nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tiết kiệm năng lượng.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần xây dựng lộ trình giảm phát thải khí nhà kính, tuân thủ các cam kết phát triển bền vững, góp phần vào việc bảo vệ môi trường và thúc đẩy sự phát triển kinh tế xanh. Hiện nay, đa phần các doanh nghiệp đều đi tìm cho mình một phương án tối ưu nhằm kiểm soát việc phát thải khí nhà kính. Một trong những phương án hợp lý nhất chính là áp dụng tiêu chuẩn ISO 14064 về báo cáo kiểm kê khí nhà kính. Tiêu chuẩn này giúp các doanh nghiệp xác định, đo lường, theo dõi và báo cáo lượng khí nhà kính phát thải từ các hoạt động của mình. Từ đó giúp doanh nghiệp xây dựng một khuôn khổ chuẩn mực để đánh giá và cải thiện hiệu quả quản lý môi trường, giúp giảm thiểu phát thải và nâng cao khả năng phát triển bền vững.
Ngành cơ khí đóng góp đáng kể vào nền kinh tế, nhưng cũng là một trong những ngành có mức phát thải khí nhà kính cao. Để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, các doanh nghiệp cần áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng, cải tiến công nghệ và tuân thủ các tiêu chuẩn như ISO 14001, ISO 14064…. Việc giảm phát thải khí nhà kính không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh trong dài hạn. Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào về phát thải khí nhà kính ngành cơ khí hay có câu hỏi về tiêu chuẩn ISO 14064, vui lòng liên hệ ngay với Intercert Việt Nam để được hỗ trợ giải đáp chi tiết.
Thông tin công ty Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Tòa Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Hotline: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
