Rủi ro và cơ hội trong ISO 14001 là gì? Quy trình xác định

ISO 14001:2015 yêu cầu các tổ chức xem xét các rủi ro và cơ hội liên quan đến các vấn đề nội bộ và bên ngoài, các khía cạnh môi trường và nghĩa vụ tuân thủ mà bản thân chúng có thể là nguồn gốc của rủi ro hoặc cơ hội. Trong bài viết này, hãy cùng INTERCERT Việt Nam tìm hiểu Rủi ro và cơ hội trong ISO 14001 là gì và Quy trình xác định rủi ro và cơ hội trong ISO 14001.

RỦI RO TRONG ISO 14001 LÀ GÌ?

1. Định nghĩa

Trong tiêu chuẩn ISO 14001, rủi ro được hiểu là khả năng xảy ra một sự kiện tiêu cực có thể ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, dẫn đến các hậu quả như ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, v.v.

2. Phân loại rủi ro

Rủi ro trong ISO 14001 có thể được phân loại thành hai nhóm chính:

a) Rủi ro bên trong

Rủi ro bên trong do các yếu tố nội tại của tổ chức gây ra, ví dụ như:

• Lỗi vận hành, sự cố thiết bị
• Thiếu hụt nguyên liệu, năng lượng
• Năng lực nhân viên chưa đáp ứng
• Ý thức bảo vệ môi trường của cán bộ, nhân viên chưa cao
• …

b) Rủi ro bên ngoài

Rủi ro bên ngoài do các yếu tố bên ngoài tổ chức gây ra, ví dụ như:

• Biến đổi khí hậu
• Thay đổi chính sách pháp luật về môi trường
• Biến động giá cả nguyên vật liệu
• Cạnh tranh từ các doanh nghiệp khác
• …

3. Ví dụ về rủi ro trong ISO 14001

Dưới đây là một số ví dụ về rủi ro trong ISO 14001:

• Rò rỉ hóa chất độc hại từ nhà máy sản xuất hóa chất: Rủi ro này có thể dẫn đến ô nhiễm nguồn nước, đất đai, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân xung quanh và hệ sinh thái khu vực.
• Sự cố tràn dầu từ tàu chở dầu: Rủi ro này có thể gây ô nhiễm biển, ảnh hưởng đến các hoạt động đánh bắt thủy sản, du lịch và hệ sinh thái biển.
• Sử dụng quá mức tài nguyên thiên nhiên: Rủi ro này có thể dẫn đến cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và cộng đồng.
• Thiếu hụt nước sạch: Rủi ro này có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân.
• Tác động của biến đổi khí hậu: Rủi ro này có thể dẫn đến thiên tai như lũ lụt, hạn hán, ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

4. Hậu quả của rủi ro

Hậu quả của rủi ro trong ISO 14001 có thể rất nghiêm trọng, bao gồm:

• Gây ô nhiễm môi trường: Ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, hệ sinh thái và uy tín của doanh nghiệp.
• Mất mát tài chính: Do phải chi phí khắc phục sự cố, bồi thường thiệt hại và xử lý vi phạm pháp luật.
• Mất thị phần: Do khách hàng tẩy chay sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.
• Gây ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu: Doanh nghiệp có thể bị mất đi sự tin tưởng của khách hàng, nhà đầu tư và các bên liên quan khác.

5. Kết luận

Xác định và đánh giá rủi ro là một phần quan trọng trong việc triển khai hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn chứng nhận ISO 14001. Việc này giúp doanh nghiệp chủ động phòng ngừa và ứng phó với các sự kiện tiêu cực, giảm thiểu thiệt hại và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống quản lý môi trường.

CƠ HỘI TRONG ISO 14001 LÀ GÌ?

1. Định nghĩa

Trong tiêu chuẩn ISO 14001, cơ hội được hiểu là khả năng xảy ra một sự kiện tích cực mang lại lợi ích cho môi trường, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

2. Phân loại cơ hội

Cơ hội trong ISO 14001 có thể được phân loại thành hai nhóm chính:

a) Cơ hội bên trong

Cơ hội bên trong xuất phát từ các yếu tố nội tại của tổ chức, ví dụ như:

• Sử dụng năng lượng, tài nguyên hiệu quả cao
• Giảm thiểu chất thải, phát thải
• Các công nghệ mới thân thiện với môi trường được áp dụng
• Ý thức bảo vệ môi trường của cán bộ, nhân viên tăng cao
• …

b) Cơ hội bên ngoài:

Cơ hội bên ngoài xuất phát từ các yếu tố bên ngoài tổ chức tạo ra, ví dụ như:

• Chính sách pháp luật về môi trường ngày càng chặt chẽ
• Nhu cầu của thị trường đối với sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường ngày càng cao
• Sự phát triển của khoa học kỹ thuật và công nghệ môi trường
• Hợp tác quốc tế về bảo vệ môi trường

3. Ví dụ về cơ hội trong ISO 14001

Dưới đây là một số ví dụ về cơ hội trong ISO 14001:

• Tiết kiệm chi phí: Doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí cho hoạt động sản xuất, kinh doanh bằng cách sử dụng năng lượng, tài nguyên hiệu quả, giảm thiểu chất thải, phát thải.
• Tăng doanh thu: Doanh nghiệp có thể tăng doanh thu bằng cách phát triển sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường đáp ứng nhu cầu của thị trường.
• Nâng cao hình ảnh thương hiệu: Doanh nghiệp có thể nâng cao hình ảnh thương hiệu bằng cách thể hiện cam kết bảo vệ môi trường thông qua việc triển khai hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001.
• Thu hút đầu tư: Doanh nghiệp có thể thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư quan tâm đến phát triển bền vững.
• Góp phần bảo vệ môi trường: Doanh nghiệp có thể góp phần bảo vệ môi trường bằng cách giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động sản xuất, kinh doanh đến môi trường.

4. Lợi ích của việc tận dụng cơ hội

Việc tận dụng các cơ hội trong ISO 14001 có thể mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm:

• Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống quản lý môi trường
• Tiết kiệm chi phí và gia tăng lợi nhuận
• Nâng cao hình ảnh và uy tín thương hiệu
• Phù hợp với các yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường
• Góp phần phát triển kinh tế – xã hội bền vững

5. Kết luận

Xác định và tận dụng các cơ hội là một phần quan trọng trong việc triển khai hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001. Việc này giúp doanh nghiệp đạt được lợi thế cạnh tranh, nâng cao hiệu quả hoạt động và góp phần bảo vệ môi trường.

QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH RỦI RO VÀ CƠ HỘI TRONG ISO 14001

Bước 1: Xác định phạm vi đánh giá

Bước đầu tiên trong quy trình xác định rủi ro và cơ hội trong ISO 14001 là xác định phạm vi đánh giá. Phạm vi đánh giá cần bao gồm tất cả các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ của tổ chức có thể ảnh hưởng đến môi trường. Việc xác định phạm vi đánh giá cần được thực hiện một cách chi tiết và cụ thể để đảm bảo rằng tất cả các rủi ro và cơ hội tiềm ẩn đều được phát hiện.

Bước 2: Xác định các nguồn rủi ro và cơ hội

Sau khi xác định phạm vi đánh giá, tổ chức cần tiến hành xác định các nguồn rủi ro và cơ hội. Việc xác định nguồn rủi ro và cơ hội có thể được thực hiện bằng cách sử dụng các phương pháp sau:

• Phân tích SWOT: Đây là một công cụ để xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của tổ chức.
• Phân tích PESTLE: Đây là một công cụ để xác định các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, môi trường và pháp luật có thể ảnh hưởng đến tổ chức.
• Sơ đồ Ishikawa: Công cụ này dùng để xác định nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề môi trường.
• Ma trận đánh giá rủi ro: Ma trận đánh giá rủi ro là một công cụ hữu ích để phân tích và đánh giá mức độ rủi ro của các nguồn rủi ro tiềm ẩn.

Bước 3: Phân tích và đánh giá mức độ rủi ro và cơ hội

Sau khi xác định các nguồn rủi ro và cơ hội, tổ chức cần tiến hành phân tích và đánh giá mức độ rủi ro và cơ hội của từng nguồn. Việc phân tích và đánh giá cần được thực hiện dựa trên các tiêu chí sau:

• Khả năng xảy ra: Khả năng xảy ra của rủi ro hoặc cơ hội là mức độ có thể xảy ra sự kiện tiêu cực hoặc tích cực.
• Mức độ tác động: Mức độ tác động của rủi ro hoặc cơ hội là mức độ ảnh hưởng của sự kiện tiêu cực hoặc tích cực đến tổ chức.
• Khả năng kiểm soát: Khả năng kiểm soát của rủi ro hoặc cơ hội là mức độ mà tổ chức có thể kiểm soát sự kiện tiêu cực hoặc tích cực.

Bước 4: Lập kế hoạch hành động để giải quyết rủi ro và tận dụng cơ hội

Dựa trên kết quả phân tích và đánh giá, tổ chức cần lập kế hoạch hành động để giải quyết rủi ro và tận dụng cơ hội. Kế hoạch hành động nên bao gồm các biện pháp cụ thể để:

• Giảm thiểu rủi ro: Ví dụ như thực hiện các biện pháp phòng ngừa, cải thiện quy trình hoạt động,..
• Tận dụng cơ hội: Ví dụ như phát triển sản phẩm, dịch vụ mới, mở rộng thị trường, đầu tư vào công nghệ mới.

Bước 5: Theo dõi và cập nhật định kỳ

Rủi ro và cơ hội có thể thay đổi theo thời gian, do đó, tổ chức cần theo dõi và cập nhật định kỳ quy trình xác định rủi ro và cơ hội. Việc theo dõi và cập nhật cần được thực hiện ít nhất mỗi năm một lần hoặc khi có bất kỳ thay đổi nào trong hoạt động của tổ chức.

→ Quy trình xác định rủi ro và cơ hội là một phần quan trọng trong việc triển khai hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001. Việc thực hiện hiệu quả quy trình này giúp tổ chức chủ động phòng ngừa rủi ro, tận dụng cơ hội và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống quản lý môi trường.

—————————————————————————————————-

Nếu doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong quá trình xác định rủi ro và cơ hội trong ISO 14001, hay muốn tư vấn ISO 14001 xin vui lòng liên hệ với INTERCERT Việt Nam để được hướng dẫn chi tiết.

• • Hotline: 0969.555.610
  • Email: sales@intercertvietnam.com 
  • Website:https://intercertvietnam.com/
  • Địa chỉ: Tầng 18, Tòa nhà Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội