Ngày nay, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm ngày càng được xã hội quan tâm, việc xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm cũng được các doanh nghiệp chú trọng. Tuy nhiên, khi tiếp cận với các tiêu chuẩn quốc tế liên quan, đa số doanh nghiệp đều không biết nhiều về tiêu chuẩn ISO 22000. Bài viết dưới đây của Intercert Việt Nam sẽ chia sẻ cho mọi người về nội dung ISO 22000.
H2: ISO 22000 là gì?
ISO 22000 có tên Tiếng anh đầy đủ là “Food Safety Management Systems – Requirements for Any Organization in the Food Chain”, nghĩa là Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – Yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Đây là tiêu chuẩn quốc tế được sử dụng rộng rãi về Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (Food Safety Management System – FSMS) do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (International Organization for Standardization – ISO) ban hành. Tiêu chuẩn ISO 22000 có 2 phiên bản đã được ban hành, lần lượt là các phiên bản ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018. ISO 22000:2018 là phiên bản mới nhất hiện tại và nó đang được các doanh nghiệp áp dụng để xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm đạt chuẩn.
ISO 22000 tích hợp và phát triển các nguyên tắc của hệ thống HACCP, một phương pháp quản lý an toàn thực phẩm đã được công nhận rộng rãi. HACCP tập trung vào việc xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn trong quá trình sản xuất thực phẩm, từ nguyên liệu đầu vào cho đến sản phẩm cuối cùng. Đồng thời, ISO 22000 cũng kế thừa các nguyên lý từ các hệ thống quản lý chất lượng, đặc biệt là từ ISO 9001. Các yếu tố như cải tiến liên tục, tham gia của lãnh đạo, và sự tập trung vào khách hàng được áp dụng trong việc xây dựng và duy trì hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Tiêu chuẩn ISO 22000 được thiết kế để hỗ trợ các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm đảm bảo an toàn cho sản phẩm của mình từ sản xuất ban đầu đến tiêu dùng cuối cùng. Tiêu chuẩn này áp dụng cho mọi tổ chức trong chuỗi thực phẩm, bất kể quy mô, từ nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi, nhà sản xuất sơ cấp đến nhà sản xuất thực phẩm, đơn vị vận chuyển và lưu trữ, hay nhà thầu phụ đến các cửa hàng bán lẻ và thực phẩm.
H2: ISO 22000 có những nội dung chính nào?
- Nội dung về Bối cảnh tổ chức
Nội dung về Bối cảnh tổ chức trong ISO 22000 yêu cầu các tổ chức phải xác định và hiểu rõ các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đạt được mục tiêu của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Việc phân tích và đánh giá các yếu tố này giúp doanh nghiệp phát hiện ra các cơ hội và mối nguy tiềm ẩn có thể tác động đến an toàn thực phẩm. Các yếu tố bên ngoài có thể bao gồm: môi trường pháp lý, tình hình xã hội, yếu tố tài chính và công nghệ, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định những thách thức và cơ hội mà tổ chức có thể gặp phải. Cùng với đó, yếu tố bên trong có thể là: quy trình hoạt động, cơ sở hạ tầng và văn hóa tổ chức cũng cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo hệ thống an toàn thực phẩm hoạt động hiệu quả.
Ngoài ra, việc nhận diện và hiểu rõ các bên liên quan bao gồm: khách hàng, nhà cung cấp, đối tác và các cơ quan quản lý,… là yếu tố không thể thiếu để tổ chức có thể đưa ra chiến lược phù hợp. Việc đáp ứng kỳ vọng của các bên liên quan sẽ giúp doanh nghiệp duy trì uy tín, tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và đảm bảo sự phát triển bền vững. Tóm lại, nội dung phần này là tổ chức cần có cái nhìn toàn diện về bối cảnh của mình để có thể xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm linh hoạt, hiệu quả và dễ dàng thích ứng với sự thay đổi của thị trường và yêu cầu pháp lý.
- Nội dung về Lãnh đạo
Nội dung ISO 22000 yêu cầu các nhà lãnh đạo trong tổ chức phải thể hiện cam kết mạnh mẽ và trách nhiệm của họ một cách rõ ràng đối với vấn đề an toàn thực phẩm. Bởi lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng và duy trì hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả, giúp tổ chức đạt được các mục tiêu an toàn thực phẩm đã đề ra. Các nhà lãnh đạo cần đảm bảo rằng mục tiêu an toàn thực phẩm được tích hợp vào chiến lược tổng thể của tổ chức, tạo sự liên kết chặt chẽ giữa chiến lược kinh doanh và các hoạt động quản lý an toàn thực phẩm.
Bên cạnh đó, lãnh đạo phải cung cấp đủ nguồn lực, cơ sở vật chất và xây dựng một môi trường làm việc thuận lợi, nơi nhân viên được động viên, khuyến khích và tham gia tích cực vào quá trình cải tiến, duy trì và nâng cao hiệu quả hệ thống an toàn thực phẩm. Việc này giúp xây dựng một văn hóa an toàn thực phẩm mạnh mẽ trong tổ chức, đồng thời thúc đẩy tinh thần trách nhiệm của toàn bộ nhân viên. Tóm lại, vai trò lãnh đạo là yếu tố quyết định trong việc đảm bảo tổ chức duy trì cam kết đối với an toàn thực phẩm và triển khai hệ thống quản lý một cách hiệu quả và bền vững, góp phần nâng cao uy tín và giá trị thương hiệu của tổ chức trên thị trường.
- Nội dung về Hoạch định
Nội dung của phần này là các tổ chức phải xây dựng một kế hoạch chi tiết để đạt được mục tiêu an toàn thực phẩm, cũng như xác định các bước cần thiết để thực hiện và duy trì hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Kế hoạch cần phải phản ánh sự hiểu biết về bối cảnh tổ chức và các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng đạt được các mục tiêu an toàn thực phẩm. Trong quá trình lập kế hoạch, tổ chức cần xác định rõ các mối nguy liên quan đến an toàn thực phẩm, từ đó áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả để giảm thiểu các rủi ro.
Bên cạnh đó, việc xác định các mục tiêu an toàn thực phẩm cụ thể và phù hợp với chiến lược tổng thể của tổ chức là rất quan trọng. Tổ chức cần đảm bảo rằng các mục tiêu này có thể đo lường và đánh giá được, để theo dõi tiến độ và cải tiến liên tục. Trong kế hoạch cũng bao gồm việc phân bổ nguồn lực cần thiết, đảm bảo có đủ nhân lực, tài chính và cơ sở vật chất để thực hiện các biện pháp quản lý an toàn thực phẩm. Tổ chức cần xây dựng các kế hoạch hành động chi tiết, đồng thời xác định các chỉ số đánh giá hiệu quả để kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết.
- Nội dung về Hỗ trợ
Nội dung của ISO 22000 về Hỗ trợ thực hiện là tổ chức phải cung cấp đầy đủ các nguồn lực cần thiết để triển khai hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả. Điều này bao gồm việc cung cấp nhân sự, công cụ, thiết bị và cấu trúc tổ chức phù hợp, giúp hỗ trợ và duy trì hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Tổ chức cần phân công rõ ràng nhiệm vụ và trách nhiệm cho từng cá nhân trong tổ chức, nhằm đảm bảo mọi hoạt động được thực hiện hiệu quả và đảm bảo an toàn cho tất cả những người tham gia vào quy trình.
Bên cạnh đó, tổ chức phải thường xuyên đánh giá năng lực của nhân viên và tổ chức các khóa đào tạo phù hợp để nâng cao trình độ chuyên môn và nhận thức về an toàn thực phẩm. Việc này không chỉ giúp duy trì sự tuân thủ, mà còn thúc đẩy sự cải tiến liên tục của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Tổ chức cũng cần đảm bảo rằng tất cả nhân viên hiểu rõ chính sách và mục tiêu an toàn thực phẩm của tổ chức, để họ có thể nhận thức đúng vai trò và trách nhiệm của mình trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm.
Một yếu tố quan trọng khác là tổ chức cần đảm bảo nhân viên hiểu rõ quyền lợi của mình, đặc biệt là quyền từ chối tham gia vào các tình huống không an toàn mà không lo bị trả thù. Việc này giúp xây dựng một môi trường làm việc an toàn và đáng tin cậy. Ngoài ra, thông tin liên quan đến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm cần được truyền đạt rõ ràng, cả trong nội bộ và bên ngoài tổ chức. Việc phát triển kế hoạch truyền thông phải xem xét sự đa dạng của lực lượng lao động và tuân thủ các yêu cầu pháp lý, đồng thời bảo vệ thông tin nhạy cảm và đảm bảo tính bảo mật của các bên liên quan.
- Nội dung về Thực hiện
Tổ chức cần triển khai hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS) một cách toàn diện để đảm bảo sự an toàn của thực phẩm trong suốt toàn bộ chuỗi cung ứng. Nghĩa là, tổ chức cần xác định và kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, bao gồm nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất, chế biến, bảo quản và phân phối cho đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Việc kiểm soát chặt chẽ các yếu tố này là cần thiết để ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm thực phẩm và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Sau đó, tổ chức phải triển khai các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm một cách cụ thể và rõ ràng. Điều này bao gồm việc áp dụng các biện pháp kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả của các quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất và phân phối. Mỗi bước trong chuỗi cung ứng cần được theo dõi để đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng không gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, tổ chức cũng phải thực hiện các biện pháp nhằm tuân thủ tất cả các yêu cầu pháp lý liên quan đến an toàn thực phẩm. Các quy định về an toàn thực phẩm phải được cập nhật thường xuyên và áp dụng đúng đắn, giúp tổ chức duy trì sự tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu pháp lý và đảm bảo uy tín, chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, tổ chức cần thực hiện việc cải tiến liên tục hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Điều này bao gồm việc theo dõi và kiểm tra định kỳ các hoạt động, đánh giá lại các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm, và điều chỉnh khi cần thiết để nâng cao hiệu quả hệ thống và giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn. Việc cải tiến liên tục giúp duy trì chất lượng và an toàn thực phẩm ở mức cao nhất, đảm bảo sự hài lòng và tin tưởng của người tiêu dùng.
- Nội dung về Đánh giá kết quả hoạt động
Tổ chức phải tiến hành theo dõi và đánh giá thường xuyên kết quả hoạt động của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS) để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả và bền vững. Việc này giúp tổ chức xác định được mức độ thành công của các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm. Từ đó phát hiện những điểm mạnh cần phát huy và những điểm yếu cần cải thiện trong các quy trình quản lý an toàn thực phẩm.
Tổ chức cần phải đo lường và phân tích các chỉ số hiệu suất chính, bao gồm các yếu tố như mức độ tuân thủ quy định, hiệu quả của các biện pháp kiểm soát, và mức độ giảm thiểu rủi ro. Những chỉ số này không chỉ giúp đánh giá hiệu quả công tác quản lý mà còn hỗ trợ việc phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, từ đó có thể thực hiện các biện pháp điều chỉnh kịp thời, ngăn ngừa các sự cố về an toàn thực phẩm.
Bên cạnh đó, tổ chức cần ghi nhận và lưu trữ kết quả của các quá trình đánh giá để làm cơ sở cho việc cải tiến các quy trình và hệ thống. Qua việc phân tích kết quả thu được, tổ chức có thể xác định các cơ hội cải tiến, tối ưu hóa các quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm, và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Điều này giúp tổ chức duy trì và nâng cao sự tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, đồng thời cải thiện sự hài lòng và tin tưởng của khách hàng, đối tác và các bên liên quan.
- Nội dung về Cải tiến
Nội dung tiêu chuẩn ISO 22000 yêu cầu tổ chức thực hiện các hành động cải tiến liên tục để đảm bảo hiệu quả và sự phát triển bền vững của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS). Cải tiến liên tục là yếu tố then chốt giúp tổ chức duy trì chất lượng an toàn thực phẩm, đồng thời giúp tổ chức thích ứng nhanh chóng với các thay đổi trong môi trường kinh doanh, yêu cầu từ khách hàng và các quy định pháp lý mới.
Để thực hiện cải tiến, tổ chức cần phải xác định và xử lý các vấn đề, khiếm khuyết hoặc thiếu sót trong hệ thống quản lý, dựa trên kết quả từ các đánh giá, kiểm tra và phân tích dữ liệu thu thập được. Các hành động khắc phục cần được triển khai kịp thời và hiệu quả, nhằm loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của các sự cố hoặc vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm. Việc này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và duy trì sự ổn định trong hệ thống.
Bên cạnh đó, tổ chức cần xây dựng các quy trình và biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn sự tái diễn của các vấn đề đã phát sinh. Điều quan trọng là khuyến khích sự tham gia của tất cả các bên liên quan, bao gồm nhân viên và các đối tác, trong quá trình cải tiến hệ thống. Cải tiến không chỉ đơn giản là khắc phục lỗi mà còn bao gồm việc tìm kiếm các cơ hội để nâng cao hiệu quả của hệ thống, từ đó tăng cường độ tin cậy và chất lượng an toàn thực phẩm.
Hy vọng sau khi đọc xong bài viết này, tổ chức đã phần nào nắm được nội dung ISO 22000. Nếu có bất kỳ thắc mắc gì liên quan tới tiêu chuẩn ISO 22000, hãy liên hệ ngay với Intercert Việt Nam để được giải đáp.
Thông tin liên lạc Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Toà nhà Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Điện thoại: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
