Những khó khăn khi áp dụng ISO 22000 là gì ?

ISO 22000 là  tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Tiêu chuẩn này đã trở thành một công cụ hữu hiệu để các doanh nghiệp đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc áp dụng ISO 22000 không phải lúc nào cũng dễ dàng. Doanh nghiệp thường gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình triển khai và duy trì hệ thống. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những khó khăn khi áp dụng ISO 22000 và đưa ra một số giải pháp hữu hiệu. 

Những khó khăn khi áp dụng ISO 22000 

• Khó khăn về nhận thức và đào tạo 

Một trong những thách thức đầu tiên và lớn nhất khi áp dụng ISO 22000 là sự thiếu nhận thức và hiểu biết trong nội bộ doanh nghiệp. Không phải tất cả các nhân sự đều nắm rõ được ý nghĩa và yêu cầu của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm này. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhiều người thường có quan niệm rằng việc tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế chỉ là một thủ tục giấy tờ phức tạp và tốn kém mà không mang lại giá trị thực tiễn. Điều này dẫn đến sự thiếu động lực trong việc triển khai, đặc biệt khi mà ban lãnh đạo không hiểu rõ tầm quan trọng của tiêu chuẩn ISO 22000 đối với việc nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. 

Về khía cạnh đào tạo, để áp dụng ISO 22000 thành công, doanh nghiệp cần đảm bảo rằng toàn bộ nhân sự hiểu rõ các quy trình và yêu cầu kỹ thuật. Điều này đòi hỏi các chương trình đào tạo bài bản, không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức lý thuyết mà còn phải đi sâu vào thực hành và áp dụng thực tế. Tuy nhiên, chi phí đào tạo cao thường trở thành rào cản lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hơn nữa, việc đào tạo cũng tiêu tốn một lượng lớn thời gian, làm gián đoạn hoạt động sản xuất kinh doanh hiện tại. Kết quả là trong nhiều trường hợp, nhân viên không thể nhanh chóng thích nghi với các thay đổi trong quy trình làm việc, dẫn đến tình trạng áp lực và sự thiếu đồng bộ trong toàn hệ thống. 

• Khó khăn về tài chính 

Chi phí tài chính luôn là một vấn đề nhức nhối đối với các doanh nghiệp khi quyết định áp dụng ISO 22000. Đây không chỉ là khoản đầu tư một lần mà đòi hỏi sự duy trì liên tục trong suốt quá trình vận hành. Chi phí ban đầu thường rất lớn, bao gồm việc thuê chuyên gia tư vấn, nâng cấp thiết bị, mua phần mềm quản lý, và tổ chức các buổi đào tạo cho nhân viên. Với các doanh nghiệp nhỏ, đây là một gánh nặng lớn, đặc biệt khi nguồn lực tài chính của họ bị giới hạn. 

Ngoài ra, việc duy trì hệ thống ISO 22000 cũng không hề đơn giản. Hệ thống này yêu cầu phải thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ, giám sát liên tục và báo cáo đầy đủ để đảm bảo rằng các quy trình luôn được tuân thủ. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải duy trì một đội ngũ chuyên trách hoặc thuê các tổ chức bên ngoài, kéo theo chi phí vận hành tăng cao. Đối với những doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh gay gắt, áp lực cắt giảm chi phí để tối ưu hóa lợi nhuận càng khiến họ gặp khó khăn hơn khi phải dành nguồn lực đáng kể cho việc quản lý an toàn thực phẩm. 

• Khó khăn trong việc điều chỉnh quy trình hiện tại 

ISO 22000 không chỉ là một tiêu chuẩn mà là cả một hệ thống yêu cầu doanh nghiệp phải tái cấu trúc và điều chỉnh quy trình sản xuất. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải xem xét lại toàn bộ các bước trong chuỗi cung ứng, từ nguồn nguyên liệu đầu vào, quá trình sản xuất, đến phân phối sản phẩm cuối cùng. Đối với những doanh nghiệp đã có quy trình sản xuất ổn định, việc thay đổi này có thể gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng. 

Hơn nữa, sự phức tạp trong việc tích hợp ISO 22000 với các hệ thống quản lý khác cũng là một vấn đề đáng lưu ý. Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng các tiêu chuẩn khác như ISO 9001 hoặc HACCP, và khi triển khai thêm ISO 22000, họ phải tìm cách đảm bảo sự đồng bộ các hệ thống này. Việc này không chỉ đòi hỏi thời gian mà còn cần đội ngũ nhân sự có chuyên môn cao để xử lý các vấn đề phát sinh. Nếu không được quản lý tốt, sự chồng chéo trong các quy trình có thể làm giảm hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, thậm chí dẫn đến tình trạng lãng phí nguồn lực. 

• Thách thức về nguồn lực 

Việc áp dụng ISO 22000 đòi hỏi doanh nghiệp phải có một đội ngũ nhân sự chuyên trách với trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực quản lý an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, thực tế là nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ không có đủ nguồn lực để xây dựng một đội ngũ như vậy. Họ phải dựa vào sự hỗ trợ từ các tổ chức tư vấn hoặc thuê chuyên gia bên ngoài. Việc lựa chọn sai đơn vị tư vấn khiến cho những khuyến nghị đưa ra không thực sự hiệu quả, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. 

Một số yêu cầu của ISO 22000, như việc yêu cầu môi trường sản xuất phải đáp ứng tiêu chí vệ sinh nghiêm ngặt (nhiệt độ, độ ẩm, hệ thống thông gió, xử lý nước thải), có thể vượt xa khả năng hiện tại của nhiều doanh nghiệp ở các vùng nông thôn hoặc quốc gia đang phát triển, nơi cơ sở hạ tầng còn hạn chế và không đáp ứng được các tiêu chí quốc tế. 

• Khó khăn trong việc tuân thủ quy định pháp luật 

Việc kiểm tra và giám sát định kỳ từ các tổ chức đánh giá hoặc cơ quan quản lý nhà nước cũng tạo thêm áp lực cho doanh nghiệp. Nếu không đáp ứng được các yêu cầu hoặc có sai sót trong quá trình vận hành, doanh nghiệp có nguy cơ bị đình chỉ chứng nhận hoặc phải chịu các hình thức xử phạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hoạt động kinh doanh. 

Giải pháp để vượt qua khó khăn khi áp dụng ISO 22000 

1. Nâng cao nhận thức và đào tạo nhân sự

Doanh nghiệp cần đầu tư vào nâng cao nhận thức và đào tạo nhân sự. Lãnh đạo cần tham gia các khóa học về chứng nhận ISO 22000 để hiểu rõ tiêu chuẩn và truyền đạt cam kết đến nhân viên. Song song đó, các chương trình đào tạo thực tiễn cho nhân viên sẽ giúp họ hiểu vai trò của mình trong việc duy trì hệ thống quản lý. Doanh nghiệp cũng có thể sử dụng giải pháp đào tạo trực tuyến hoặc tận dụng đội ngũ nội bộ để tiết kiệm chi phí và tăng tính hiệu quả. 

2. Quản lý tài chính hiệu quả

Để giải quyết khó khăn tài chính, doanh nghiệp cần lập kế hoạch triển khai theo từng giai đoạn, ưu tiên các hạng mục quan trọng như tư vấn và xây dựng hệ thống cơ bản. Họ cũng nên tìm kiếm các chương trình hỗ trợ tài chính từ chính phủ hoặc tổ chức phi chính phủ. Hợp tác với đối tác trong chuỗi cung ứng để chia sẻ chi phí là một cách hiệu quả khác, giúp giảm áp lực tài chính trong quá trình thực hiện. 

3. Điều chỉnh quy trình sản xuất linh hoạt

Trước khi triển khai, doanh nghiệp cần đánh giá kỹ hiện trạng để xác định những điểm cần cải thiện hoặc thay đổi. Sử dụng công nghệ và phần mềm quản lý hiện đại giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, đảm bảo sự phù hợp với tiêu chuẩn ISO 22000. Bên cạnh đó, thử nghiệm quy trình mới ở quy mô nhỏ trước khi áp dụng toàn diện giúp hạn chế rủi ro và đảm bảo sự ổn định trong hoạt động sản xuất. 

4. Tăng cường nhân sự và nguồn lực chuyên trách

Doanh nghiệp cần xây dựng đội ngũ chuyên trách ISO 22000 để giám sát và triển khai tiêu chuẩn. Nếu nguồn lực nội bộ hạn chế, việc thuê ngoài các dịch vụ chuyên môn như kiểm tra định kỳ hay lập báo cáo sẽ giúp giảm áp lực. Doanh nghiệp nên tìm hiểu kỹ và lựa chọn đơn vị tư vấn uy tín.  Phân bổ công việc hợp lý và xây dựng kế hoạch chi tiết với mốc thời gian rõ ràng là cách để duy trì tiến độ mà không ảnh hưởng đến hoạt động thường ngày. 

5. Hài hòa giữa tiêu chuẩn quốc tế và quy định địa phương

Doanh nghiệp cần chủ động làm việc với cơ quan chức năng để nắm rõ các quy định pháp luật tại địa phương, đồng thời tìm cách điều chỉnh linh hoạt các yêu cầu của ISO 22000. Sử dụng chuyên gia tư vấn am hiểu về tiêu chuẩn sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống quản lý phù hợp.  

Trên đây là bài viết về những khó khăn khi áp dụng ISO 22000 mà doanh nghiệp phải đối mặt, đồng thời Intercert Việt Nam cũng cung cấp cho doanh nghiệp một số giải pháp hữu ích. Nếu bạn có vấn đề nào chưa hiểu rõ hoặc có thắc mắc, hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp! 

Thông tin liên hệ: 

• Địa chỉ: Tòa nhà Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội  

• Hotline: 0969.555.610  

• Email: sales@intercertvietnam.com