Trong bối cảnh ngành công nghiệp toàn cầu đang nỗ lực hướng tới tính bền vững và trách nhiệm môi trường, hai tiêu chuẩn EUDR và FSC đang ngày càng trở nên quen thuộc. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn còn băn khoăn về mối liên hệ giữa EUDR và FSC Bài viết này của Intercert Việt Nam sẽ làm rõ mối liên hệ giữa EUDR và FSC, chỉ ra cách thức FSC có thể trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu khắt khe của Quy định Chống phá rừng của Liên minh Châu Âu.
EUDR và FSC là gì?
Trước khi đi sâu vào mối liên hệ giữa EUDR và FSC, điều quan trọng là phải nhận ra rằng cả hai đều cùng chia sẻ một mục tiêu lớn: thúc đẩy tính bền vững và ngăn chặn nạn phá rừng, suy thoái rừng trên toàn cầu. Mặc dù cách tiếp cận và bản chất pháp lý khác nhau, chúng đều hướng tới một tương lai nơi sản phẩm không gây hại cho môi trường.
1. Bản chất của EUDR: Quy định pháp luật bắt buộc
- EUDR (European Union Deforestation Regulation) là một đạo luật ràng buộc do Liên minh Châu Âu ban hành, có hiệu lực pháp lý từ ngày 29/06/2023 và sẽ chính thức áp dụng bắt buộc từ ngày 30/12/2025 (đối với doanh nghiệp lớn) hoặc 30/06/2026 (đối với doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ).
- Mục tiêu cốt lõi của EUDR là đảm bảo rằng các mặt hàng cụ thể (gỗ, dầu cọ, đậu nành, cà phê, ca cao, cao su, thịt bò và các sản phẩm phái sinh) được đưa vào thị trường EU hoặc xuất khẩu từ EU không có nguồn gốc từ đất bị phá rừng hoặc suy thoái rừng sau ngày 31/12/2020, và đã được sản xuất theo luật pháp hợp lệ của quốc gia sản xuất.
- Để tuân thủ, các doanh nghiệp phải thực hiện quy trình Thẩm định Chuyên sâu (Due Diligence) gồm ba bước: thu thập thông tin (đặc biệt là tọa độ địa lý của khu đất sản xuất), đánh giá rủi ro, và giảm thiểu rủi ro nếu có. Cuối cùng, một Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS) phải được nộp điện tử.
2. Bản chất của FSC: Chứng nhận tự nguyện về Quản lý Rừng Bền vững
- FSC (Forest Stewardship Council) là một tổ chức phi lợi nhuận toàn cầu đã phát triển một hệ thống chứng nhận tự nguyện, được công nhận rộng rãi về quản lý rừng có trách nhiệm và chuỗi hành trình sản phẩm.
- Mục tiêu của FSC là thúc đẩy quản lý rừng bền vững, có lợi về mặt môi trường (bảo vệ đa dạng sinh học, sức khỏe hệ sinh thái), có lợi về mặt xã hội (tôn trọng quyền của người dân bản địa và lao động) và khả thi về mặt kinh tế.
- FSC cung cấp hai loại chứng nhận chính: FSC Quản lý Rừng (FSC-FM) cho các khu rừng được quản lý bền vững và FSC Chuỗi Hành trình Sản phẩm (FSC-CoC) cho các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng để đảm bảo truy xuất nguồn gốc của vật liệu được chứng nhận.
- Việc đạt được chứng nhận FSC thể hiện cam kết của doanh nghiệp vượt xa các yêu cầu pháp lý cơ bản, hướng tới các thực hành tốt nhất về bền vững.
Như vậy, cả EUDR và FSC đều đóng vai trò quan trọng trong việc định hình một chuỗi cung ứng bền vững, nhưng chúng làm điều đó thông qua các cơ chế khác nhau. Mối liên hệ giữa EUDR và FSC không phải là sự thay thế, mà là sự bổ trợ.
Mối liên hệ giữa EUDR và FSC là gì?
Mối liên hệ giữa EUDR và FSC là một mối quan hệ cộng hưởng, nơi FSC có thể trở thành một yếu tố giảm rủi ro đáng kể và hỗ trợ hiệu quả cho quá trình thẩm định chuyên sâu mà EUDR yêu cầu. Mặc dù có sự khác nhau giữa EUDR và FSC về tính bắt buộc, FSC cung cấp một bằng chứng đáng tin cậy về tính bền vững.
1. FSC giảm gánh nặng đánh giá rủi ro trong thẩm định EUDR
- Bằng chứng về “Không phá rừng”: Một trong những yêu cầu cốt lõi của EUDR là chứng minh rằng sản phẩm không có nguồn gốc từ đất bị phá rừng hoặc suy thoái rừng sau ngày 31/12/2020. Các khu rừng có chứng nhận FSC-FM đã trải qua một quá trình kiểm toán nghiêm ngặt, bao gồm cả việc đánh giá xem khu rừng đó có được quản lý theo cách không gây ra phá rừng hoặc chuyển đổi đất rừng tự nhiên hay không. Điều này giúp giảm thiểu đáng kể rủi ro liên quan đến phá rừng cho các sản phẩm có nguồn gốc FSC.
- Minh chứng tính hợp pháp: Tiêu chuẩn FSC yêu cầu các đơn vị quản lý rừng phải tuân thủ tất cả các luật pháp hiện hành, bao gồm cả luật về sử dụng đất và quyền sở hữu. Điều này trực tiếp đáp ứng yêu cầu của EUDR về việc sản phẩm phải được sản xuất theo luật pháp hợp lệ của quốc gia sản xuất.
- Hệ thống truy xuất nguồn gốc đáng tin cậy: Chứng nhận FSC-CoC đảm bảo rằng các vật liệu có chứng nhận được tách biệt và theo dõi xuyên suốt chuỗi cung ứng, từ rừng đến sản phẩm cuối cùng. Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm của mình, một yếu tố quan trọng trong bước “thu thập thông tin” của quy trình thẩm định EUDR. Mặc dù không cung cấp tọa độ đến từng lô hàng một cách trực tiếp như EUDR yêu cầu, hệ thống CoC cung cấp cấu trúc truy xuất nguồn gốc giúp định vị khu vực nguồn gốc.
- Đảm bảo quyền con người và cộng đồng: EUDR cũng nhấn mạnh việc tuân thủ các quyền của người dân bản địa và cộng đồng địa phương. Các nguyên tắc của FSC đã tích hợp sâu sắc việc bảo vệ các quyền này (ví dụ: yêu cầu về sự đồng ý tự nguyện, được thông tin đầy đủ và không bị ép buộc – FPIC). Khi sản phẩm có nguồn gốc FSC, điều này là một bằng chứng mạnh mẽ về việc tuân thủ khía cạnh xã hội của EUDR.
2. FSC như một “lá chắn” trước các cuộc kiểm tra của EU
- Mặc dù có mối liên hệ giữa EUDR và FSC chặt chẽ, EUDR quy định rằng chứng nhận bên thứ ba (như FSC) không thể thay thế hoàn toàn quá trình thẩm định của doanh nghiệp hoặc nghĩa vụ nộp Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS). Tuy nhiên, EUDR công nhận rằng các hệ thống chứng nhận có thể được sử dụng để giảm thiểu rủi ro.
- Khi một doanh nghiệp trình bày một DDS được hỗ trợ bởi các chứng nhận FSC đáng tin cậy, điều này sẽ tạo ra một hồ sơ tuân thủ mạnh mẽ và đáng tin cậy hơn trước mắt các cơ quan chức năng của EU. Nó cho thấy doanh nghiệp đã thực hiện các biện pháp chủ động và được xác minh độc lập để đảm bảo tính bền vững của chuỗi cung ứng.
- Điều này có thể giúp giảm tần suất hoặc cường độ của các cuộc kiểm tra từ phía cơ quan có thẩm quyền của EU, vì rủi ro đã được đánh giá và giảm thiểu thông qua một hệ thống được công nhận quốc tế.
Tối ưu hóa mối liên hệ giữa EUDR và FSC
Để tận dụng tối đa mối liên hệ giữa EUDR và FSC, doanh nghiệp cần có một chiến lược rõ ràng và chủ động.
1. Ưu tiên tìm nguồn cung ứng FSC cho các sản phẩm thuộc EUDR
- Giảm thiểu rủi ro từ gốc: Đối với các mặt hàng thuộc phạm vi EUDR (đặc biệt là gỗ), việc ưu tiên tìm kiếm các nhà cung cấp có chứng nhận FSC là một bước đi chiến lược. Điều này ngay lập tức giảm bớt gánh nặng trong việc thu thập và xác minh dữ liệu nguồn gốc, vì một phần lớn công việc thẩm định đã được thực hiện bởi bên thứ ba độc lập.
- Đơn giản hóa quy trình Due Diligence: Khi có chứng nhận FSC, doanh nghiệp có thể sử dụng thông tin và bằng chứng từ các báo cáo kiểm toán FSC để điền vào Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS) của mình, làm cho quá trình này nhanh chóng và đáng tin cậy hơn.
2. Kết hợp dữ liệu FSC với yêu cầu tọa độ địa lý của EUDR
- Không bỏ qua tọa độ địa lý: Dù có chứng nhận FSC, doanh nghiệp vẫn phải thu thập tọa độ địa lý chính xác của khu đất sản xuất theo yêu cầu của EUDR. Đây là một điểm khác biệt quan trọng trong mối liên hệ giữa EUDR và FSC.
- Phối hợp với nhà cung cấp FSC: Làm việc chặt chẽ với các nhà cung cấp có chứng nhận FSC để yêu cầu họ cung cấp thông tin tọa độ địa lý chi tiết. Vì các chủ rừng FSC thường có hệ thống quản lý dữ liệu tốt, việc này có thể dễ dàng hơn so với các nguồn cung ứng không được chứng nhận.
- Sử dụng công nghệ: Tận dụng công cụ GIS và giám sát vệ tinh để đối chiếu tọa độ được cung cấp với dữ liệu hình ảnh, đảm bảo không có dấu hiệu phá rừng sau ngày 31/12/2020, ngay cả khi sản phẩm có chứng nhận FSC.
3. Tăng cường minh bạch và truyền thông
- Ghi nhận tất cả: Đảm bảo rằng tất cả thông tin liên quan đến chứng nhận FSC được ghi lại rõ ràng trong hồ sơ thẩm định của doanh nghiệp và được đề cập trong DDS.
- Truyền thông cam kết: Sử dụng cả sự tuân thủ EUDR và các chứng nhận FSC như một phần của chiến lược truyền thông bền vững của doanh nghiệp, khẳng định cam kết của mình đối với việc chống phá rừng và quản lý rừng có trách nhiệm.
—————————————————————————————————
Hiểu rõ mối liên hệ giữa EUDR và FSC là điều thiết yếu đối với mọi doanh nghiệp đang tìm cách điều hướng các yêu cầu ngày càng phức tạp về tính bền vững trong chuỗi cung ứng. Bằng cách tích hợp chặt chẽ cả hai, doanh nghiệp có thể đảm bảo tuân thủ, tối ưu hóa hoạt động và góp phần vào một tương lai không phá rừng. Hãy liên hệ với Intercert Việt Nam qua số Hotline: 0969.555.610 hoặc Email: sales@intercertvietnam.com nếu doanh nghiệp bạn cần hỗ trợ.
