Trong ngành thực phẩm, việc áp dụng các tiêu chuẩn quản lý an toàn thực phẩm như ISO 22000 và HACCP đã trở thành nhiệm vụ quan trọng để đảm bảo chất lượng và uy tín. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp triển khai ISO 22000, câu hỏi thường gặp là “Liệu có cần làm thêm chứng nhận HACCP hay không?”. Đây là một thắc mắc phổ biến, bởi cả hai tiêu chuẩn này đều hướng đến mục tiêu kiểm soát mối nguy an toàn thực phẩm, nhưng chúng lại có đặc điểm và cách thức áp dụng khác nhau. Hãy cùng Intercert Việt Nam giải đáp thắc mắc này.
Khái quát hai tiêu chuẩn ISO 22000 và HACCP
1. ISO 22000
ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế về Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (Food Safety Management System – FSMS), được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành và công nhận trên toàn cầu, nhằm đảm bảo rằng những tổ chức hoạt động trong ngành thực phẩm tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và vệ sinh. Tiêu chuẩn này tập trung vào việc đánh giá rủi ro và kiểm soát nguy cơ liên quan đến an toàn thực phẩm trong mọi giai đoạn của chuỗi cung ứng thực phẩm. Tiêu chuẩn ISO 22000 bao gồm các yêu cầu về việc thiết kế, triển khai và duy trì một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm cả việc xác định các điểm nguy cơ, thiết lập các biện pháp kiểm soát và thực hiện giám sát liên tục.
2. Tiêu chuẩn HACCP
HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points – Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn) là một phương pháp tiếp cận mang tính khoa học, được thiết kế nhằm kiểm soát các mối nguy về an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất, chế biến, lưu trữ, và phân phối. Tiêu chuẩn HACCP đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng thực phẩm không gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.
Tiêu chuẩn HACCP dựa trên 7 nguyên tắc cơ bản:
- Nhận diện các mối nguy.
- Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP).
- Đưa ra giới hạn tới hạn cho từng CCP.
- Giám sát CCP.
- Thực hiện hành động khắc phục khi cần.
- Lập tài liệu và hồ sơ.
- Xác nhận hệ thống hoạt động hiệu quả.
Mối liên hệ giữa ISO 22000 và HACCP
ISO 22000 và HACCP có mối liên hệ chặt chẽ, bởi ISO 22000 được xây dựng trên nền tảng các nguyên tắc của HACCP nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng. HACCP tập trung vào việc xác định, đánh giá, và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn tại những điểm kiểm soát tới hạn (CCP) trong quá trình sản xuất và chế biến thực phẩm. Đây là một hệ thống rất cụ thể và chi tiết, giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả các rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm. Trong khi đó, ISO 22000 là tiêu chuẩn mở rộng của tiêu chuẩn HACCP. Trong tiêu chuẩn ISO 22000, việc áp dụng HACCP là một yêu cầu bắt buộc, bao gồm việc thực hiện các bước như phân tích mối nguy, xác định CCP, thiết lập các giới hạn tới hạn, và theo dõi kiểm soát. Tuy nhiên, ISO 22000 không chỉ dừng lại ở việc kiểm soát mối nguy mà còn đặt trọng tâm vào việc xây dựng một hệ thống quản lý hiệu quả, kết nối tất cả các khía cạnh liên quan đến an toàn thực phẩm như tài liệu hóa, giám sát, cải tiến liên tục và trách nhiệm lãnh đạo.
Điểm khác biệt đáng chú ý nhất là ISO 22000 không chỉ giới hạn trong các quy trình sản xuất và chế biến mà còn bao gồm toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm, từ khâu nguyên liệu đầu vào, lưu trữ, vận chuyển, đến phân phối. Tiêu chuẩn này nhấn mạnh đến sự phối hợp giữa các bên liên quan, đảm bảo mọi hoạt động trong chuỗi giá trị đều được kiểm soát để giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đó, ISO 22000 yêu cầu doanh nghiệp áp dụng các phương pháp quản lý theo chu trình PDCA (Plan – Kế hoạch; Do – Thực hiện; Check – Kiểm tra; Act – Hành động), giúp cải tiến liên tục hiệu quả của hệ thống an toàn thực phẩm.
Vì vậy, có thể nói rằng ISO 22000 không chỉ dựa trên HACCP mà còn mở rộng, nâng cao và hệ thống hóa cách tiếp cận quản lý an toàn thực phẩm. Trong khi HACCP tập trung vào các mối nguy và điểm kiểm soát cụ thể, ISO 22000 giúp doanh nghiệp đảm bảo tính toàn diện, minh bạch và khả năng tích hợp với các tiêu chuẩn quản lý khác như ISO 9001 hoặc ISO 14001. Đây là lý do tại sao ISO 22000 được xem là một bước tiến mới, phù hợp với các doanh nghiệp muốn khẳng định năng lực trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.
Khi làm ISO 22000 có cần làm HACCP không?
Khi thực hiện chứng nhận ISO 22000, nhiều doanh nghiệp thắc mắc liệu có cần phải làm thêm chứng nhận HACCP hay không. Mặc dù ISO 22000 được phát triển dựa trên các nguyên tắc của HACCP, nhưng đây là hai tiêu chuẩn hoàn toàn độc lập. Việc áp dụng các nguyên tắc của HACCP là một yêu cầu bắt buộc trong hệ thống ISO 22000, nhưng điều đó không có nghĩa doanh nghiệp cần có chứng nhận HACCP riêng. ISO 22000 đã tích hợp và mở rộng các nguyên tắc HACCP thành một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện hơn, vì vậy có chứng nhận ISO 22000 đồng nghĩa rằng các nguyên tắc HACCP đã được triển khai.
Tuy nhiên, có những trường hợp doanh nghiệp cần làm cả hai chứng nhận. Điều này phụ thuộc vào yêu cầu từ khách hàng, đối tác hoặc thị trường mục tiêu. Ví dụ, một số thị trường quốc tế hoặc các khách hàng lớn trong ngành thực phẩm vẫn yêu cầu doanh nghiệp cung cấp chứng nhận HACCP như một điều kiện để hợp tác. Khi đó, mặc dù ISO 22000 đã bao gồm nguyên tắc HACCP, doanh nghiệp vẫn phải thực hiện một quy trình đánh giá riêng để có chứng nhận HACCP độc lập. Ngoài ra, nếu doanh nghiệp muốn khẳng định uy tín hoặc đáp ứng các tiêu chuẩn ngành khắt khe hơn, việc có cả hai chứng nhận sẽ là một lựa chọn chiến lược.
Mặc dù ISO 22000 và HACCP là hai chứng nhận độc lập, việc lựa chọn làm chứng nhận HACCP không phải là điều bắt buộc nếu doanh nghiệp đã đạt ISO 22000, trừ khi có yêu cầu cụ thể từ khách hàng hoặc đối tác. Tuy nhiên, việc có cả hai chứng nhận có thể mang lại nhiều lợi ích về uy tín, tăng cường lòng tin từ thị trường, và đáp ứng các yêu cầu thương mại đa dạng. Trong mọi trường hợp, doanh nghiệp nên cân nhắc kỹ nhu cầu và mục tiêu chiến lược trước khi quyết định làm chứng nhận nào.
Trên đây là những thông tin trả lời câu hỏi cho doanh nghiệp đó là “Khi làm ISO 22000 có cần làm thêm chứng nhận HACCP không?”. Nếu doanh nghiệp còn bất cứ câu hỏi nào về ISO 22000 và HACCP, vui lòng liên hệ với Intercert Việt Nam để được hỗ trợ giải đáp thắc mắc.
Thông tin công ty Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Tòa Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Hotline: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
