Trong bối cảnh các yêu cầu về an toàn thực phẩm ngày càng tăng cao, hệ thống HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) đã được phát triển như một tiêu chuẩn quản lý thiết yếu trong ngành thực phẩm. Vậy HACCP ra đời khi nào và từ đâu? Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá lịch sử hình thành của HACCP, từ những bước đầu đơn giản cho đến khi trở thành một hệ thống tiêu chuẩn quốc tế được công nhận rộng rãi.
Giới thiệu về tiêu chuẩn HACCP
HACCP, viết tắt của “Hazard Analysis and Critical Control Points,” là một tiêu chuẩn quốc tế được xây dựng để thiết lập hệ thống quản lý chất lượng trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Tiêu chuẩn này tập trung vào quá trình sản xuất, chế biến và sử dụng thực phẩm tại các doanh nghiệp. Mục tiêu chính của HACCP là kiểm soát tất cả các rủi ro có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người bằng cách xác định và đánh giá các mối nguy hại.
Hệ thống HACCP cho phép nhận diện những rủi ro tiềm ẩn, đánh giá mức độ nghiêm trọng của chúng, và đề xuất các phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm bảo đảm an toàn thực phẩm trong toàn bộ quy trình sản xuất. Các mối nguy mà HACCP chú trọng thường liên quan đến những thiếu sót trong khâu chế biến, lựa chọn nguyên liệu, và quy trình sản xuất, từ đó có thể dẫn đến các vấn đề về hóa học, sinh học và vật lý, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng.
HACCP ra đời khi nào?
Lịch sử hình thành HACCP khá là phức tạp. Để tiêu chuẩn này được phổ biến như ngày nay, HACCP đã được ra đời và cải tiến từ những năm 1960. Và dưới đây là chi tiết nguồn gốc của HACCP.
TQM (Quản lý chất lượng toàn diện) là tiền đề cho việc ra đời tiêu chuẩn HACCP. Khái niệm TQM được giới thiệu bởi W. Edward Deming với trọng tâm là cải tiến liên tục (Deming, 1986). Trong khi đó, HACCP được phát triển vào những năm 1960 bởi NASA phối hợp với công ty Pillsbury, nhằm mục tiêu kiểm soát an toàn thực phẩm trong các chuyến bay vũ trụ. Tiến sĩ Paul Lachance, chuyên gia an toàn thực phẩm của NASA, cùng Tiến sĩ Howard Bauman từ Pillsbury đã cùng nhau nghiên cứu để hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn này.
Lúc đầu, HACCP chỉ có 3 nguyên tắc, tập trung vào kiểm soát các mối nguy từ mầm bệnh trong thực phẩm. Tuy nhiên, khi hợp tác với NASA, Pillsbury đã bắt đầu ứng dụng HACCP vào quy trình sản xuất thực phẩm của mình. Năm 1971, HACCP được giới thiệu lần đầu tiên tại Hội nghị Quốc gia về Bảo vệ Thực phẩm. Một năm sau, Pillsbury đã tổ chức đào tạo HACCP cho các thanh tra của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA), và HACCP bắt đầu được áp dụng vào quy định đóng hộp thực phẩm axit thấp.
Vào năm 1985, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ đánh giá HACCP là một phương pháp hiệu quả để đảm bảo an toàn thực phẩm. Sau đó, Ủy ban Codex Alimentarius, cơ quan quốc tế quản lý tiêu chuẩn thực phẩm, đã chính thức thông qua hướng dẫn về HACCP vào năm 1993.
Đến thập niên 1990, HACCP đã được thừa nhận rộng rãi như một công cụ quan trọng để quản lý an toàn thực phẩm. Để thúc đẩy sự hiểu biết thống nhất về hệ thống này, Liên minh HACCP Quốc tế (IHA) được thành lập tại Đại học Texas A&M. IHA có vai trò cung cấp các chương trình đào tạo và chứng nhận HACCP, đảm bảo sự tuân thủ trong ngành thực phẩm trước khi HACCP trở thành yêu cầu bắt buộc theo pháp luật.
Ban đầu, hệ thống HACCP của NASA đặt ra những tiêu chuẩn nghiêm ngặt để đảm bảo thực phẩm không chứa mầm bệnh và có thời hạn sử dụng dài, phục vụ cho các chuyến du hành vũ trụ. Tuy nhiên, việc kiểm tra khắt khe đã làm cho nhiều loại thực phẩm không đạt tiêu chuẩn. Vì vậy, HACCP sau đó đã được điều chỉnh để phù hợp hơn với sản xuất thực phẩm thương mại, với sự đóng góp từ các công ty như Pillsbury – đơn vị tiên phong trong việc phát triển hệ thống này.
Và đây là nội dung bài viết “HACCP ra đời khi nào?” do Intercert Việt Nam chia sẻ. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về lịch sử hình thành chứng nhận HACCP, hãy liên hệ với chúng tôi qua số Hotline: 0969.555.610 hoặc Email: sales@intercertvietnam.com để được giải đáp.
