Điều khoản 8.2 ISO 14001 đề cập đến việc tổ chức cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho tình trạng khẩn cấp. Theo tiêu chuẩn ISO 14001, việc xây dựng và thực hiện kế hoạch ứng phó tình trạng khẩn cấp là một yêu cầu bắt buộc. Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu về điều khoản 8.2 ISO 14001 qua bài viết dưới đây.
Nội dung điều khoản 8.2 ISO 14001
Điều khoản 8.2 ISO 14001 quy định:
“Tổ chức phải thiết lập, thực hiện và duy trì các quá trình cần thiết để chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó với các tình huống khẩn cấp tiềm ẩn được nhận biết tại 6.1.1.
Tổ chức phải:
- chuẩn bị để ứng phó bằng cách hoạch định các hành động để ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ các tác động môi trường bất lợi từ các tình huống khẩn cấp;
- ứng phó với các tình huống khẩn cấp thực tế;
- thực hiện các hành động để ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ các hậu quả của các tình huống khẩn cấp, thích hợp với mức độ nghiêm trọng của tình huống khẩn cấp, thích hợp với mức độ nghiêm trọng của tình huống khẩn cấp và tác động môi trường tiềm ẩn;
- thử nghiệm định kỳ các hành động ứng phó đã hoạch định, khi có thể;
- định kỳ xem xét và chỉnh sửa (các) quá trình và các hành động ứng phó đã hoạch định, đặc biệt là sau khi xảy ra các tình huống khẩn cấp hoặc các lần thử nghiệm;
- cung cấp thông tin phù hợp và đào tạo liên quan đến sự chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó với trường hợp khẩn cấp, khi thích hợp, cho các bên quan tâm, bao gồm cả những người làm việc dưới sự kiểm soát của tổ chức.
Tổ chức phải duy trì thông tin dạng văn bản ở mức độ cần thiết để có sự tin cậy rằng (các) quá trình được thực hiện theo hoạch định.”
Theo điều khoản 8.2 ISO 14001, tổ chức phải có kế hoạch cụ thể để hạn chế tác động xấu tới môi trường khi xảy ra sự cố. Căn cứ vào các yêu cầu tại điều khoản 6.1.1 và 6.1.2, tổ chức cần xác định rõ những rủi ro tiềm ẩn đối với môi trường và xây dựng kế hoạch ứng phó với tình trạng khẩn cấp cụ thể. Việc thiết lập và duy trì các quy trình này là điều cần thiết để đảm bảo tổ chức luôn sẵn sàng đối mặt với các tình huống khẩn cấp.
Ngoài ra, việc kiểm tra và điều chỉnh thường xuyên kế hoạch này là điều bắt buộc, nhất là sau khi diễn tập hoặc khi có sự cố thực tế xảy ra. Tổ chức cần cung cấp thông tin và đào tạo cho các bên liên quan, bao gồm cả nhân viên, để họ sẵn sàng ứng phó trong mọi tình huống. Cuối cùng, việc lưu giữ hồ sơ chi tiết là cần thiết để đảm bảo các quy trình được thực hiện đúng quy định.
Tình trạng khẩn cấp ISO 14001 là gì?
Tình trạng khẩn cấp theo tiêu chuẩn ISO 14001 là một sự kiện bất ngờ, không mong muốn có khả năng gây ra tác động tiêu cực đáng kể đến môi trường. Đây có thể là một sự cố, tai nạn hoặc sự kiện bất thường nào đó xảy ra trong quá trình hoạt động của tổ chức, dẫn đến việc phát thải các chất ô nhiễm, rò rỉ hóa chất, cháy nổ, hoặc các tác động tiêu cực khác lên môi trường xung quanh.
Ví dụ về tình trạng khẩn cấp:
- Rò rỉ hóa chất: Việc rò rỉ hóa chất độc hại vào nguồn nước hoặc đất có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng.
- Cháy nổ: Cháy nổ tại nhà máy, kho xưởng có thể gây ra khói bụi, chất thải độc hại ảnh hưởng đến không khí và đất.
- Tràn dầu: Tràn dầu từ tàu chở dầu hoặc các hoạt động khai thác dầu khí có thể gây ô nhiễm biển và các vùng ven biển.
- Sự cố về xử lý chất thải: Việc xử lý chất thải không đúng cách có thể gây ô nhiễm đất, nước và không khí.
- Sự cố thiên tai: Các sự cố thiên tai như bão lũ, động đất có thể gây ra các sự cố môi trường khác.
Các bước xây dựng kế hoạch ứng phó với tình trạng khẩn cấp theo điều khoản 8.2 ISO 14001
Bước 1: Nhận dạng
Để giảm thiểu rủi ro tai nạn, mỗi doanh nghiệp cần tiến hành đánh giá toàn diện về các yếu tố nguy hiểm tiềm ẩn trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Các tình trạng khẩn cấp thường gặp bao gồm:
- Hỏa hoạn: Nguyên nhân gây cháy có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau như chập điện, hàn cắt, hoặc sự cố thiết bị.
- Vụ nổ: Các vụ nổ thường xảy ra do sự tích tụ khí gas, bụi nổ, hoặc các phản ứng hóa học không kiểm soát.
- Rò rỉ hóa chất độc hại: Việc tiếp xúc với các chất độc hại có thể gây ra các bệnh nghề nghiệp, tổn thương da, và thậm chí là tử vong.
Bước 2: Phòng ngừa
Để giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn và bảo vệ môi trường, doanh nghiệp cần xây dựng và thực hiện một hệ thống quản lý an toàn toàn diện. Theo tiêu chuẩn ISO 14001, kế hoạch ứng phó tình trạng khẩn cấp không chỉ tập trung vào việc giảm thiểu thiệt hại mà còn bao gồm các hành động chủ động nhằm ngăn ngừa các tác động tiêu cực đến môi trường.
Một số biện pháp phòng ngừa có thể áp dụng bao gồm:
- Quản lý rủi ro cháy nổ: Lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động, tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy định kỳ.
- Ngăn ngừa tai nạn lao động: Sử dụng các thiết bị bảo hộ cá nhân, tuân thủ quy trình làm việc an toàn, kiểm tra định kỳ các thiết bị nâng hạ.
- Bảo vệ môi trường: Xử lý chất thải đúng quy định, giảm thiểu lượng khí thải độc hại, tiết kiệm năng lượng.
- Đào tạo an toàn: Tổ chức các buổi tập huấn thường xuyên để nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng tránh tai nạn cho toàn bộ nhân viên.
- Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị: Thực hiện kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng các thiết bị, máy móc để đảm bảo chúng hoạt động an toàn và hiệu quả.
- Cung cấp trang thiết bị bảo hộ: Trang bị đầy đủ các loại bảo hộ cá nhân cho nhân viên khi làm việc trong môi trường có nguy cơ cao.
- Quản lý hóa chất: Xử lý và bảo quản hóa chất một cách an toàn, tuân thủ các quy định về an toàn hóa chất.
- Vệ sinh môi trường làm việc: Giữ gìn nơi làm việc sạch sẽ, gọn gàng, loại bỏ các vật cản trở và các yếu tố gây mất an toàn.
- Đánh giá rủi ro: Xác định các yếu tố nguy hiểm tiềm ẩn tại nơi làm việc và đánh giá mức độ rủi ro của từng yếu tố.
- Thực hiện các biện pháp kiểm soát: Áp dụng các biện pháp kỹ thuật, hành chính và cá nhân để loại bỏ hoặc giảm thiểu các rủi ro đã xác định.
- Đào tạo sơ cấp cứu: Trang bị cho nhân viên những kiến thức và kỹ năng sơ cấp cứu để ứng phó kịp thời trong trường hợp xảy ra tai nạn.
Bước 3: Kế hoạch khẩn cấp
Tùy theo quy mô và đặc thù hoạt động, mỗi tổ chức nên xây dựng một hoặc nhiều phương án ứng phó tình trạng khẩn cấp. Một kế hoạch ứng phó tình trạng khẩn cấp hiệu quả không nhất thiết phải quá phức tạp. Quan trọng là nó phải rõ ràng, dễ hiểu và dễ thực hiện. Mọi thành viên trong tổ chức đều cần nắm vững các quy trình cơ bản để có thể ứng phó nhanh chóng và chính xác khi có sự cố xảy ra. Theo tiêu chuẩn ISO 14001, các kế hoạch này cần được đánh giá và cập nhật định kỳ để đảm bảo luôn phù hợp với thực tế và các yêu cầu mới.
Bước 4: Đào tạo và diễn tập
Việc đào tạo nhân viên về các biện pháp phòng ngừa và kế hoạch ứng phó tình trạng khẩn cấp là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo rằng mọi người có thể hành động một cách hiệu quả khi xảy ra sự cố, việc tổ chức các buổi diễn tập thường xuyên là điều không thể thiếu. Các cuộc diễn tập dựa trên các tình huống giả định sẽ giúp nhân viên làm quen với các quy trình và rèn luyện phản xạ. Tần suất diễn tập sẽ phụ thuộc vào mức độ rủi ro mà tổ chức đang đối mặt.
Ví dụ, trong các môi trường có nguy cơ cao như nhà máy hóa chất, các cuộc diễn tập có thể được tổ chức hàng tháng hoặc thậm chí hàng tuần. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc diễn tập hàng năm thường là phù hợp. Theo tiêu chuẩn ISO 14001, các cuộc diễn tập nên được tiến hành định kỳ, đặc biệt là sau khi có những thay đổi về quy trình, nhân sự hoặc sau khi xảy ra các sự cố. Qua các buổi diễn tập, tổ chức có thể đánh giá mức độ hiệu quả của kế hoạch đã xây dựng và kịp thời điều chỉnh để đảm bảo an toàn cho mọi người.
Bước 5: Đánh giá và cải tiến
Mỗi cuộc diễn tập đều là một cơ hội để doanh nghiệp học hỏi và cải tiến. Báo cáo diễn tập nên tập trung vào việc rút ra những bài học kinh nghiệm từ quá trình thực hiện và đề xuất biện pháp cải thiện cho tương lai. Ví dụ, nếu phát hiện lối thoát hiểm bị cản trở, doanh nghiệp cần tiến hành một cuộc điều tra để xác định nguyên nhân sâu xa của vấn đề, có thể là do thiếu quy trình kiểm tra định kỳ hoặc do ý thức của nhân viên chưa cao. Dựa trên kết quả điều tra, doanh nghiệp sẽ đưa ra giải pháp phù hợp để khắc phục tình trạng này. Qua đó, doanh nghiệp có thể liên tục cải tiến hệ thống quản lý an toàn và bảo vệ môi trường, đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001.
>>> Xem thêm: Chứng Nhận ISO 14001:2015 – Hệ Thống An Toàn Môi Trường
Lợi ích của việc thực hiện điều khoản 8.2 ISO 14001
- Ngăn ngừa hoặc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường: Khi xảy ra sự cố, các hành động ứng phó kịp thời sẽ giúp hạn chế thiệt hại cho môi trường, như việc tràn dầu, rò rỉ hóa chất, hoặc sự cố cháy nổ.
- Bảo vệ sức khỏe và an toàn của con người: Các kế hoạch ứng phó cũng tập trung vào việc bảo vệ sức khỏe và an toàn của nhân viên, cộng đồng xung quanh và các bên liên quan khác.
- Đảm bảo hoạt động liên tục của tổ chức: Bằng cách chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó hiệu quả với các tình huống khẩn cấp, tổ chức có thể giảm thiểu gián đoạn hoạt động, tránh mất mát tài sản và duy trì uy tín.
- Tuân thủ pháp luật và các yêu cầu khác: Các quy định pháp luật về môi trường thường yêu cầu các tổ chức phải có kế hoạch ứng phó khẩn cấp. Việc tuân thủ các yêu cầu này giúp tổ chức tránh các rủi ro pháp lý.
- Cải thiện hình ảnh của tổ chức: Một tổ chức có hệ thống quản lý môi trường tốt, bao gồm cả khả năng ứng phó với tình huống khẩn cấp, sẽ được xã hội đánh giá cao và tạo dựng được lòng tin từ khách hàng, đối tác và cộng đồng.
Bài viết trên đây của Intercert Việt Nam đã cung cấp thông tin chi tiết về điều khoản 8.2 ISO 14001. Hy vọng doanh nghiệp đã có thêm thông tin để triển khai tiêu chuẩn ISO 14001 hiệu quả. Liên hệ ngay với Intercert Việt Nam để được tư vấn.
Thông tin liên hệ Intercert Việt Nam:
- Địa chỉ: Tòa nhà Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội.
- Điện thoại: 0969 555 610
- Email: sales@intercertvietnam.com
