Điều khoản 5 ISO 14001 làm rõ tầm quan trọng của vai trò lãnh đạo trong hệ thống quản lý môi trường (EMS). Điều khoản này không chỉ đưa ra kỳ vọng mà còn định hình cách ban lãnh đạo thể hiện sự cam kết của mình đối với việc thiết lập, thực hiện và không ngừng cải tiến hệ thống quản lý môi trường. Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu về điều khoản 5 trong ISO 14001:2015 qua bài viết dưới đây.
Khái quát về điều khoản 5 trong ISO 14001:2015
Sự thành công của hệ thống quản lý môi trường phụ thuộc rất lớn vào sự cam kết của ban lãnh đạo. Điều khoản 5 ISO 14001 yêu cầu ban lãnh đạo phải có những hành động cụ thể để chứng minh cam kết đó, chẳng hạn như thiết lập các mục tiêu môi trường, đầu tư tài chính và nhân lực, kết hợp với thường xuyên đánh giá hiệu quả của hệ thống.
Theo điều khoản 5, ban lãnh đạo cần:
- Đảm bảo các mục tiêu môi trường phải được thiết lập sao cho phù hợp với chiến lược tổng thể của tổ chức và bối cảnh hoạt động cụ thể.
- Cung cấp đầy đủ các nguồn lực cần thiết để vận hành hiệu quả hệ thống quản lý môi trường, đồng thời đảm bảo sự liên kết chặt chẽ với các quy trình sản xuất kinh doanh.
- Lãnh đạo và điều phối đội ngũ để đạt được hiệu quả công việc cao nhất, đồng thời khuyến khích tinh thần cải tiến không ngừng.
- Đảm bảo thông tin về mục tiêu, tiến độ, kết quả được cập nhật liên tục và truyền đạt hiệu quả tới toàn bộ các bên liên quan.
Nội dung chi tiết điều khoản 5 trong ISO 14001:2015
Điều khoản 5.1: Sự lãnh đạo và cam kết
Điều khoản 5.1 ISO 14001 quy định:
“Lãnh đạo cao nhất phải chứng tỏ sự lãnh đạo và cam kết đối với hệ thống quản lý môi trường bằng cách:
- chịu trách nhiệm giải trình về tính hiệu lực của hệ thống quản lý môi trường;
- bảo đảm rằng chính sách môi trường và các mục tiêu môi trường được thiết lập và tương thích với định hướng chiến lược và bối cảnh của tổ chức;
- đảm bảo tích hợp các yêu cầu của hệ thống quản lý môi trường vào các quá trình hoạt động chủ chốt của tổ chức;
- đảm bảo tính sẵn có các nguồn lực cần thiết cho hệ thống quản lý môi trường;
- trao đổi thông tin về tầm quan trọng của quản lý môi trường có hiệu lực và của việc phù hợp với các yêu cầu hệ thống quản lý môi trường;
- đảm bảo hệ thống quản lý môi trường đạt được các kết quả dự kiến;
- định hướng và hỗ trợ mọi người nhằm đóng góp vào tính hiệu lực của hệ thống quản lý môi trường;
- thúc đẩy cải tiến liên lục;
- hỗ trợ các vai trò quản lý liên quan khác để thể hiện tính lãnh đạo của họ đúng như nó đã được nêu đối với các khu vực thuộc trách nhiệm của họ.
CHÚ THÍCH: “hoạt động chủ chốt” được đề cập trong tiêu chuẩn này có thể được hiểu một cách rộng rãi theo nghĩa là những hoạt động mang tính cốt lõi cho các mục đích tồn tại của tổ chức.”
Điều khoản 5.1 xác định rõ vai trò chủ chốt của ban lãnh đạo trong việc xây dựng và duy trì hệ thống quản lý môi trường (EMS). Ban lãnh đạo không chỉ cần thể hiện cam kết mạnh mẽ với hệ thống quản lý môi trường thông qua hành động cụ thể mà còn phải đảm bảo rằng các yêu cầu của điều khoản này được thực hiện một cách nghiêm túc. Dù có ủy quyền cho các cấp quản lý khác, trách nhiệm cuối cùng về hiệu quả của hệ thống quản lý môi trường vẫn thuộc về ban lãnh đạo.
Ban lãnh đạo cần chủ động xây dựng và triển khai các chính sách, mục tiêu môi trường phù hợp với đặc thù và khả năng của tổ chức. Việc liên kết chặt chẽ giữa tầm nhìn, sứ mệnh và các mục tiêu môi trường sẽ tạo nên một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả, góp phần nâng cao uy tín và cạnh tranh của tổ chức. Để đạt được thành công, tổ chức cần có những hành động thiết thực và quyết liệt, đồng thời thường xuyên đánh giá cũng như điều chỉnh các chính sách theo sự thay đổi của môi trường kinh doanh và xã hội.
Ban lãnh đạo thể hiện sự lãnh đạo và cam kết qua việc:
- Xây dựng, triển khai và duy trì một hệ thống quản lý môi trường chặt chẽ, phù hợp với định hướng chiến lược và bối cảnh hoạt động của tổ chức.
- Tích hợp hệ thống quản lý môi trường vào quy trình kinh doanh của tổ chức
- Phân bổ nguồn lực một cách hợp lý để đảm bảo hệ thống quản lý môi trường vận hành ổn định và đạt hiệu quả cao.
- Truyền đạt thông điệp về tầm quan trọng của việc xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả, đồng thời đảm bảo tuân thủ đầy đủ các yêu cầu pháp lý cùng tiêu chuẩn quốc tế
- Đảm bảo hệ thống quản lý môi trường đạt được kết quả mong muốn
- Chỉ đạo và hỗ trợ những người đóng góp vào hiệu quả của hệ thống quản lý môi trường
- Khuyến khích nhân viên hoặc các bên quan tâm tham gia vào quá trình cải tiến liên tục
- Hỗ trợ các vai trò quản lý có liên quan khác để chứng minh khả năng lãnh đạo trong lĩnh vực họ chịu trách nhiệm
Điều khoản 5.2: Chính sách môi trường
Điều khoản 5.2 về “Chính sách môi trường” nêu rõ:
“Lãnh đạo cao nhất phải thiết lập, thực hiện và duy trì chính sách môi trường, trong phạm vi đã xác định của hệ thống quản lý môi trường của tổ chức:
- thích hợp với mục đích và bối cảnh của tổ chức, bao gồm bản chất, quy mô và các tác động môi trường từ các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của tổ chức;
- cung cấp khuôn khổ cho việc thiết lập các mục tiêu môi trường;
- bao gồm cam kết bảo vệ môi trường, kể cả ngăn ngừa ô nhiễm và (các) cam kết cụ thể khác liên quan đến bối cảnh của tổ chức.
CHÚ THÍCH: (Các) cam kết cụ thể khác nhằm bảo vệ môi trường có thể bao gồm sử dụng bền vững nguồn tài nguyên, giảm nhẹ và thích ứng biến đổi khí hậu, và bảo vệ đa dạng sinh học và các hệ sinh thái.
- bao gồm cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tuân thủ;
- bao gồm cam kết về cải tiến liên tục hệ thống quản lý môi trường để nâng cao kết quả hoạt động môi trường.
Chính sách môi trường phải được:
- duy trì như thông tin dạng văn bản;
- trao đổi thông tin trong toàn bộ tổ chức;
- có sẵn cho các bên quan tâm.”
Điều khoản 5.2 của ISO 14001:2015 quy định rõ trách nhiệm của ban lãnh đạo trong việc xây dựng và duy trì một chính sách môi trường phù hợp với quy mô và đặc thù hoạt động của tổ chức, dựa trên phạm vi đã xác định tại điều khoản 4.3. Theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001, chính sách môi trường là một cam kết rõ ràng của tổ chức về vấn đề bảo vệ môi trường. Để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm, chính sách này cần được truyền đạt một cách rõ ràng và dễ hiểu đến tất cả các thành viên trong tổ chức và các bên liên quan khác.
Nội dung của chính sách môi trường cần được điều chỉnh phù hợp với hoạt động kinh doanh và tác động của tổ chức đến môi trường. Mục tiêu là xây dựng một chính sách đơn giản, dễ hiểu, giúp mọi người nắm rõ những hành động cụ thể mà công ty sẽ thực hiện để giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường. Thông qua chính sách này, tổ chức thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm và tuân thủ các quy định hiện hành.
Điều khoản 5.3: Vai trò, trách nhiệm và quyền hạn của tổ chức
Điều khoản 5.3 ISO 14001 quy định:
“Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo rằng các trách nhiệm và quyền hạn đối với vị trí có liên quan được phân công và trao đổi trong toàn bộ tổ chức. Lãnh đạo cao nhất phải phân công trách nhiệm và quyền hạn để:
- đảm bảo hệ thống quản lý môi trường phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn này;
- báo cáo lãnh đạo cao nhất về kết quả hoạt động của hệ thống quản lý môi trường, bao gồm cả kết quả hoạt động môi trường.”
Điều khoản 5.3 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân công nhiệm vụ một cách cụ thể và rõ ràng cho từng vị trí trong hệ thống quản lý môi trường. Ban lãnh đạo cao nhất cần đảm bảo rằng mỗi cá nhân đều hiểu rõ quyền hạn và trách nhiệm của mình để cùng nhau hướng tới việc tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 và đạt được những kết quả hoạt động như mong đợi.
Theo yêu cầu của tiêu chuẩn, ban lãnh đạo phải xác định rõ ràng và giao phó trách nhiệm cho từng cá nhân trong việc quản lý môi trường. Việc phân công công việc một cách khoa học và minh bạch không chỉ giúp đảm bảo sự tuân thủ các quy định mà còn tạo điều kiện để mỗi thành viên đóng góp tích cực vào việc đạt được các mục tiêu chung của tổ chức. Thông tin được ghi chép của tổ chức nên xác định trách nhiệm và thẩm quyền của cá nhân trong việc duy trì hệ thống quản lý môi trường. Việc triển khai thành công hệ thống quản lý môi trường đòi hỏi sự cam kết từ tất cả nhân viên trong tổ chức. Mục đích của điều khoản này là để đảm bảo rằng nhân viên được phân công trách nhiệm cho một phần của hệ thống quản lý môi trường và có cấu trúc báo cáo rõ ràng.
Bài viết trên đây của Intercert Việt Nam đã cung cấp thông tin chi tiết về điều khoản 5 trong ISO 14001:2015. Hy vọng doanh nghiệp đã có thêm thông tin để triển khai tiêu chuẩn ISO 14001 hiệu quả. Liên hệ ngay với Intercert Việt Nam để được tư vấn.
Thông tin liên hệ Intercert Việt Nam:
- Địa chỉ: Tòa nhà Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội.
- Điện thoại: 0969 555 610
- Email: sales@intercertvietnam.com
