Việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế như BRC, IFS và ISO 22000 không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là lợi thế cạnh tranh quan trọng trong ngành công nghiệp thực phẩm hiện nay. Bài viết này cung cấp phân tích chi tiết về ba tiêu chuẩn hàng đầu trên, giúp doanh nghiệp của bạn đạt được sự tuân thủ và nâng cao uy tín trên thị trường.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp sản xuất và chế biến thực phẩm đang phải đối mặt với những yêu cầu ngày càng cao về an toàn và chất lượng. BRC, IFS và ISO 22000 là ba tiêu chuẩn quốc tế được công nhận rộng rãi, giúp các doanh nghiệp đảm bảo sản phẩm của họ đáp ứng các yêu cầu an toàn và chất lượng cao nhất.
Giới thiệu BRC, IFS, ISO 22000
1. BRC (British Retail Consortium) – Tiêu chuẩn từ Vương quốc Anh
BRC, hay còn gọi là BRCGS (British Retail Consortium Global Standard), là tiêu chuẩn an toàn thực phẩm được phát triển ban đầu tại Vương quốc Anh nhưng nay đã được công nhận trên toàn cầu. Tiêu chuẩn này đặc biệt phổ biến trong thị trường châu Âu và được nhiều nhà bán lẻ lớn yêu cầu như điều kiện tiên quyết để hợp tác.
BRC tập trung vào:
- Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm dựa trên HACCP
- Chương trình quản lý chất lượng toàn diện
- Kiểm soát môi trường sản xuất, sản phẩm và quy trình
- Đánh giá và cải tiến liên tục
Hiện nay, BRC FOOD đã phát triển đến phiên bản thứ 9, với những cập nhật quan trọng về an ninh thực phẩm, phòng chống gian lận và quản lý chuỗi cung ứng.
2. IFS (International Featured Standards) – Tiêu chuẩn của châu Âu cho thị trường toàn cầu
IFS Food là tiêu chuẩn được phát triển chủ yếu bởi các hiệp hội bán lẻ Đức, Pháp và Ý. Tiêu chuẩn này đặc biệt quan trọng đối với các nhà sản xuất muốn xuất khẩu vào thị trường châu Âu, đặc biệt là Đức và Pháp.
IFS tập trung vào:
- Trách nhiệm của ban lãnh đạo
- Hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm
- Quản lý tài nguyên
- Quy trình sản xuất
- Đo lường, phân tích và cải tiến
Một điểm đáng chú ý là IFS sử dụng hệ thống chấm điểm chi tiết, cho phép các doanh nghiệp hiểu rõ hiệu suất của họ và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.
3. ISO 22000 – Tiêu chuẩn quốc tế được công nhận rộng rãi
ISO 22000 là tiêu chuẩn do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) phát triển, kết hợp các nguyên tắc HACCP với chương trình tiên quyết và các yêu cầu về hệ thống quản lý.
ISO 22000 nổi bật với:
- Khả năng tích hợp dễ dàng với các tiêu chuẩn ISO khác (như ISO 9001)
- Áp dụng được cho toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm
- Truyền thông tương tác hiệu quả
- Phương pháp tiếp cận theo quá trình
- Quản lý hệ thống và liên tục cải tiến
Tiêu chuẩn này được cập nhật gần đây vào năm 2018 (ISO 22000:2018), tăng cường tính nhất quán với các tiêu chuẩn hệ thống quản lý ISO khác và đưa ra cách tiếp cận dựa trên rủi ro rõ ràng hơn.
So sánh BRC, IFS và ISO 22000: Đâu là lựa chọn phù hợp cho doanh nghiệp của bạn?
Khi xem xét việc áp dụng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, doanh nghiệp thường phải đối mặt với câu hỏi: “Tiêu chuẩn nào phù hợp nhất với nhu cầu của chúng tôi?” Dưới đây là phân tích chi tiết giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt.
1. Phạm vi áp dụng và thị trường mục tiêu
Mỗi tiêu chuẩn có điểm mạnh riêng trong các thị trường cụ thể:
- BRC: Đặc biệt được ưa chuộng tại Vương quốc Anh và nhiều thị trường sử dụng tiếng Anh. Nếu bạn đang nhắm đến các nhà bán lẻ lớn tại Anh hoặc Mỹ, BRC thường là lựa chọn hàng đầu.
- IFS: Chiếm ưu thế tại Đức, Pháp, Ý và nhiều quốc gia châu Âu khác. Các nhà bán lẻ lớn tại những thị trường này thường yêu cầu chứng nhận IFS.
- ISO 22000: Được công nhận toàn cầu và không giới hạn ở bất kỳ thị trường cụ thể nào. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các doanh nghiệp hoạt động đa quốc gia hoặc muốn một tiêu chuẩn được chấp nhận rộng rãi.
2. Độ phức tạp và yêu cầu triển khai
Các tiêu chuẩn này có mức độ chi tiết và nghiêm ngặt khác nhau:
- BRC: Được coi là một trong những tiêu chuẩn toàn diện và nghiêm ngặt nhất. Nó có các yêu cầu cụ thể và chi tiết về cơ sở vật chất, kiểm soát quy trình và quản lý hệ thống.
- IFS: Cũng rất chi tiết nhưng có cấu trúc hơi khác so với BRC. Hệ thống chấm điểm của IFS giúp doanh nghiệp dễ dàng xác định các điểm yếu và cơ hội cải thiện.
- ISO 22000: Thường được coi là linh hoạt hơn, tập trung vào kết quả hơn là quy định các phương pháp cụ thể. Điều này cho phép doanh nghiệp thích ứng tiêu chuẩn với hoạt động của họ, nhưng cũng có thể dẫn đến nhiều cách diễn giải khác nhau.
3. Chi phí và nguồn lực cần thiết
Việc triển khai và duy trì các tiêu chuẩn này đòi hỏi đầu tư đáng kể:
- BRC và IFS: Thường có chi phí đánh giá và chứng nhận cao hơn do yêu cầu chi tiết và nghiêm ngặt. Tuy nhiên, chúng cung cấp hướng dẫn cụ thể, có thể giảm chi phí tư vấn.
- ISO 22000: Chi phí chứng nhận có thể thấp hơn, nhưng do tính linh hoạt của nó, doanh nghiệp có thể cần đầu tư nhiều hơn để phát triển hệ thống phù hợp.
Quy trình triển khai BRC, IFS và ISO 22000: Lộ trình thành công từng bước
Việc triển khai thành công các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm đòi hỏi kế hoạch chi tiết và phương pháp tiếp cận có hệ thống. Dưới đây là lộ trình từng bước cho mỗi tiêu chuẩn, giúp doanh nghiệp của bạn đạt được chứng nhận hiệu quả.
1. Các bước chung cho mọi tiêu chuẩn
Mặc dù mỗi tiêu chuẩn có những yêu cầu cụ thể riêng, nhưng có một số bước cơ bản áp dụng cho cả ba:
- Đánh giá hiện trạng: Thực hiện đánh giá khoảng cách chi tiết để xác định điểm mạnh và điểm yếu hiện tại của doanh nghiệp so với yêu cầu của tiêu chuẩn.
- Thiết lập nhóm triển khai: Thành lập một nhóm đa chức năng với đại diện từ các bộ phận khác nhau (sản xuất, chất lượng, kỹ thuật, vận hành, v.v.).
- Đào tạo nhân viên: Đảm bảo tất cả nhân viên, đặc biệt là nhóm triển khai, được đào tạo đầy đủ về tiêu chuẩn và các yêu cầu của nó.
- Phát triển và tài liệu hóa quy trình: Xây dựng và tài liệu hóa tất cả các quy trình cần thiết theo yêu cầu của tiêu chuẩn.
- Triển khai và vận hành: Đưa các quy trình và thủ tục mới vào hoạt động.
- Đánh giá nội bộ: Thực hiện các cuộc đánh giá nội bộ để đảm bảo sự tuân thủ và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.
- Đánh giá chứng nhận: Trải qua cuộc đánh giá chính thức bởi cơ quan chứng nhận được công nhận.
2. Yêu cầu cụ thể cho từng tiêu chuẩn
2.1 Triển khai BRC
BRC có một số yêu cầu đặc thù cần chú ý:
- BRC đặt nhiều sự chú ý vào các chương trình tiên quyết (PRP) như kiểm soát côn trùng, vệ sinh nhà máy, và bảo trì thiết bị.
- BRC yêu cầu khả năng truy xuất nguồn gốc hoàn chỉnh và thường xuyên kiểm tra thông qua các cuộc diễn tập thu hồi sản phẩm.
- BRC đặt nặng việc đánh giá và quản lý nhà cung cấp, yêu cầu quy trình phê duyệt và đánh giá nghiêm ngặt.
2.2. Triển khai IFS
IFS có những điểm nhấn riêng trong quá trình triển khai:
- IFS yêu cầu hệ thống quản lý tài liệu chặt chẽ với các quy trình kiểm soát tài liệu rõ ràng.
- Hiểu rõ hệ thống chấm điểm IFS để xác định các lĩnh vực ưu tiên cải thiện.
- IFS nhấn mạnh vào cam kết của ban lãnh đạo cao cấp và giao trách nhiệm rõ ràng.
3. Triển khai ISO 22000
ISO 22000 có những yếu tố độc đáo trong quá trình triển khai:
- Nếu doanh nghiệp đã có các tiêu chuẩn ISO khác (như ISO 9001), tận dụng cơ hội tích hợp các hệ thống này.
- Phát triển quy trình truyền thông hiệu quả trong nội bộ và với các bên liên quan bên ngoài.
- ISO 22000:2018 nhấn mạnh vào việc hiểu bối cảnh tổ chức và quản lý rủi ro dựa trên đó.
Lợi ích kinh tế và thương mại khi áp dụng BRC, IFS và ISO 22000
Việc đầu tư vào các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm không chỉ là vấn đề tuân thủ mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và thương mại đáng kể cho doanh nghiệp.
1. Mở rộng thị trường và tiếp cận khách hàng mới:
- Vượt qua rào cản thương mại: Nhiều thị trường và nhà bán lẻ yêu cầu các chứng nhận này như điều kiện tiên quyết để hợp tác.
- Tiếp cận khách hàng cao cấp: Các chuỗi siêu thị và nhà phân phối lớn thường yêu cầu nhà cung cấp có các chứng nhận an toàn thực phẩm quốc tế.
- Thâm nhập thị trường quốc tế: Mỗi chứng nhận mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường cụ thể – BRC cho Anh và Mỹ, IFS cho châu Âu lục địa, và ISO 22000 được công nhận toàn cầu.
2. Giảm chi phí và tăng hiệu quả hoạt động
- Giảm thiểu sản phẩm bị trả lại và thu hồi: Các tiêu chuẩn giúp giảm số lượng sản phẩm không đạt yêu cầu và nguy cơ thu hồi sản phẩm tốn kém.
- Tối ưu hóa quy trình: Quá trình triển khai thường phát hiện và loại bỏ các hoạt động không hiệu quả, giảm lãng phí.
- Cải thiện quản lý chuỗi cung ứng: Các yêu cầu về quản lý nhà cung cấp dẫn đến mối quan hệ tốt hơn và giảm rủi ro trong chuỗi cung ứng.
3. Xây dựng uy tín thương hiệu và lòng tin của khách hàng
- Tăng cường hình ảnh thương hiệu: Các chứng nhận quốc tế nâng cao uy tín của thương hiệu, thể hiện cam kết về chất lượng và an toàn.
- Tạo lợi thế cạnh tranh: Trong thị trường ngày càng cạnh tranh, các chứng nhận giúp doanh nghiệp nổi bật so với đối thủ.
- Xây dựng lòng tin khách hàng: Trong thời đại người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc và an toàn thực phẩm, các chứng nhận cung cấp bằng chứng khách quan về cam kết của doanh nghiệp.
Những thách thức khi triển khai BRC, IFS và ISO 22000 và cách vượt qua
Mặc dù lợi ích rõ ràng, việc triển khai các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế không phải là con đường không có trở ngại. Hiểu và chuẩn bị cho những thách thức này là chìa khóa để đạt được chứng nhận thành công.
1. Thách thức về nguồn lực và kiến thức
Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thường gặp khó khăn với:
- Thiếu chuyên gia nội bộ: Các tiêu chuẩn đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và kỹ thuật mà nhân viên hiện tại có thể không có.
- Hạn chế về ngân sách: Chi phí triển khai, đào tạo và chứng nhận có thể đáng kể.
- Thời gian và nhân lực: Quá trình triển khai có thể chiếm nhiều thời gian và nguồn lực từ các hoạt động kinh doanh thông thường.
Giải pháp:
- Cân nhắc thuê tư vấn chuyên nghiệp cho giai đoạn đầu
- Đầu tư vào đào tạo chuyên sâu cho nhân viên chủ chốt
- Xây dựng kế hoạch triển khai từng giai đoạn để phân bổ nguồn lực hợp lý
2. Thách thức về thay đổi văn hóa tổ chức
Một trong những rào cản lớn nhất là thay đổi thói quen và tư duy:
- Kháng cự từ nhân viên: Nhân viên có thể cảm thấy áp lực khi phải thay đổi cách làm việc quen thuộc.
- Thách thức về quản lý thay đổi: Việc triển khai đòi hỏi thay đổi quy trình, thủ tục và đôi khi cả cơ cấu tổ chức.
- Duy trì động lực: Quá trình triển khai thường kéo dài và có thể dẫn đến “mệt mỏi cải tiến”.
Giải pháp:
- Truyền thông rõ ràng về lợi ích của việc triển khai
- Gắn kết lãnh đạo cấp cao trong quá trình triển khai
- Tổ chức các hoạt động ghi nhận thành tích và tiến độ
3. Thách thức về tài liệu hóa và quản lý dữ liệu
- Khối lượng tài liệu lớn: Việc tạo và duy trì tất cả tài liệu cần thiết có thể gây quá tải.
- Quản lý phiên bản và kiểm soát tài liệu: Đảm bảo mọi người đều sử dụng phiên bản mới nhất của các quy trình và hướng dẫn.
- Thu thập và phân tích dữ liệu: Tiêu chuẩn yêu cầu thu thập và phân tích dữ liệu để cải tiến liên tục.
Giải pháp:
- Đầu tư vào phần mềm quản lý tài liệu phù hợp
- Thiết lập quy trình rõ ràng cho việc tạo, phê duyệt và quản lý tài liệu
- Phát triển hệ thống thu thập dữ liệu hiệu quả
—————————————————————————————————
Trong bối cảnh cạnh tranh ngành thực phẩm ngày càng khốc liệt, việc áp dụng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế như BRC, IFS và ISO 22000 đã trở thành yêu cầu đối với nhiều doanh nghiệp. Hãy bắt đầu hành trình của bạn bằng cách đánh giá nhu cầu kinh doanh, thị trường mục tiêu và nguồn lực hiện có. Dựa trên đánh giá này, chọn tiêu chuẩn phù hợp nhất hoặc thậm chí xem xét việc triển khai nhiều tiêu chuẩn để tối đa hóa lợi ích.
Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ Intercert Việt Nam qua số Hotline: 0969.555.610 hoặc Email: sales@intercertvietnam.com nếu bạn thấy cần thiết.
