Mục tiêu của ISO 14001:2015 là giúp các tổ chức xây dựng một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả. Để đạt được mục tiêu này, tiêu chuẩn ISO 14001 yêu cầu tổ chức phải hiểu rõ bối cảnh hoạt động của mình, bao gồm cả các yếu tố bên trong và bên ngoài có thể ảnh hưởng đến hiệu suất môi trường. Hãy cùng Intercert Việt Nam tìm hiểu về bối cảnh của tổ chức ISO 14001 qua bài viết dưới đây.
Bối cảnh của tổ chức ISO 14001 là gì?
Bối cảnh của một tổ chức là môi trường mà tổ chức hoạt động. Nó bao gồm tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng đạt được mục tiêu của tổ chức. Theo yêu cầu của ISO 14001:2015, tổ chức cần đánh giá toàn diện các yếu tố có thể tác động đến hiệu quả của hệ thống quản lý môi trường. Điều này bao gồm cả các yếu tố nội bộ như cấu trúc tổ chức, văn hóa doanh nghiệp, và các yếu tố bên ngoài như luật pháp, kinh tế, xã hội…
Những vấn đề cần xác định khi tìm hiểu bối cảnh của tổ chức theo ISO 14001
- Các vấn đề bên ngoài
- Các điều kiện văn hóa, xã hội, chính trị, pháp lý, tài chính, công nghệ và kinh tế, dù ở cấp độ quốc tế, quốc gia, khu vực hay địa phương.
- Khung pháp lý như: yêu cầu theo luật định, quy định và các hình thức yêu cầu pháp lý khác.
- Các điều kiện môi trường bị ảnh hưởng bởi tổ chức hoặc tác động đến tổ chức (ví dụ: biến đổi khí hậu, chất lượng không khí, chất lượng nước hoặc ô nhiễm đất).
- Sự cạnh tranh và điều kiện thị trường.
- …
- Các vấn đề nội bộ
- Quy mô, mức độ phức tạp của tổ chức và bản chất của các hoạt động được tiến hành.
- Định hướng chiến lược của tổ chức, các chính sách và mục tiêu của tổ chức.
- Năng lực và khả năng của tổ chức về mặt nguồn lực, kiến thức và năng lực (ví dụ như vốn, năng lực của nhân viên, quy trình, hệ thống và công nghệ).
- Văn hóa của tổ chức.
- …
Yêu cầu về bối cảnh của tổ chức ISO 14001
- Xác định các vấn đề nội bộ và bên ngoài
Để xây dựng một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả, việc xác định toàn diện các yếu tố nội bộ và bên ngoài tác động đến hoạt động của tổ chức là vô cùng cần thiết. Qua việc xác định và đánh giá các vấn đề này, tổ chức có thể xây dựng những chiến lược hiệu quả để giải quyết chúng cũng như đạt được mục tiêu về môi trường của mình.
- Xác định các bên liên quan
Các bên liên quan là những chủ thể có tương tác trực tiếp hoặc gián tiếp với tổ chức, có thể là cá nhân, nhóm hoặc tổ chức khác. Họ có quyền lợi hoặc lợi ích bị ảnh hưởng bởi hiệu suất môi trường của tổ chức, và ngược lại, các hoạt động của họ cũng tác động đến tổ chức.
Việc xác định các bên liên quan không chỉ giúp tổ chức hiểu rõ hơn về môi trường hoạt động của mình mà còn tạo điều kiện để xây dựng các mối quan hệ dựa trên sự tin cậy và hợp tác. Khi xác định các bên liên quan đến quản lý môi trường của một tổ chức, cần xem xét những điều sau:
- Các bên liên quan nội bộ: Nhân viên ở nhiều cấp độ, nhóm quản lý và người ra quyết định.
- Các bên liên quan bên ngoài: Khách hàng, nhà cung cấp, cơ quan quản lý và chính quyền, cổ đông và nhà đầu tư.
- Xác định phạm vi của hệ thống quản lý môi trường (EMS)
Xác định phạm vi của EMS là bước quan trọng nhất trong việc xây dựng một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả theo tiêu chuẩn ISO 14001:2015. Bằng việc xác định rõ ràng hoạt động, sản phẩm/dịch vụ nằm trong phạm vi quản lý, tổ chức có thể tập trung nguồn lực vào việc kiểm soát và giảm thiểu các tác động môi trường tiêu cực, đồng thời nâng cao hình ảnh và uy tín của mình. Khi xác định phạm vi của EMS, tổ chức cần chú ý đến những điều sau:
- Đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố môi trường mà hoạt động của tổ chức có thể ảnh hưởng.
- Đánh giá các khía cạnh và tác động môi trường liên quan đến hoạt động của tổ chức.
- Nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật và tiêu chuẩn môi trường áp dụng cho hoạt động của tổ chức.
- Phạm vi cần được xác định sao cho phù hợp với các mục tiêu đã đề ra và góp phần vào sự phát triển bền vững của tổ chức.
- Thu thập thông tin phản hồi từ các bên liên quan để đưa vào quá trình xác định phạm vi.
- Thiết lập mục tiêu và mục đích
Hệ thống quản lý môi trường (EMS) hiệu quả cần được xây dựng trên nền tảng của những mục tiêu môi trường rõ ràng, đo lường được. Việc xác lập mục tiêu định hướng cho các hoạt động cải thiện hiệu suất môi trường và thúc đẩy sự phát triển bền vững. Các mục tiêu này cần được liên kết chặt chẽ với chính sách môi trường của tổ chức, đảm bảo sự nhất quán và hiệu quả trong quá trình thực hiện. Đồng thời, việc truyền đạt các mục tiêu đến toàn bộ nhân viên sẽ tạo ra sự đồng thuận và thúc đẩy mọi người cùng tham gia vào việc đạt được các mục tiêu đã đề ra.
- Triển khai Hệ thống quản lý môi trường
Quá trình triển khai hệ thống quản lý môi trường cần chú ý:
- Ban lãnh đạo cấp cao đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của hệ thống quản lý chất lượng. Để đạt được điều này, ban lãnh đạo cần thể hiện sự cam kết bằng cách xác định rõ các mục tiêu môi trường, cung cấp các nguồn lực cần thiết và tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự tham gia của mọi người.
- Xác định cụ thể nhiệm vụ và quyền hạn của từng cá nhân hoặc nhóm liên quan đến việc triển khai và vận hành EMS.
- Xác định cụ thể các khía cạnh môi trường có thể bị ảnh hưởng bởi hoạt động của tổ chức, từ đó đưa ra biện pháp kiểm soát phù hợp.
- Thực hiện nghiêm túc và đầy đủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường bằng cách xây dựng các quy trình làm việc phù hợp.
- Xây dựng mục tiêu môi trường cụ thể, rõ ràng và có thể đo lường được để định hướng cho các hoạt động cải tiến liên tục.
- Thiết lập hệ thống theo dõi và đánh giá hiệu quả để đo lường tiến độ thực hiện các mục tiêu môi trường và xác định những khía cạnh cần cải thiện.
- Hoàn thiện các quy trình ứng phó để giảm thiểu tối đa tác động của các sự cố môi trường nghiêm trọng.
- Thường xuyên rà soát và cải tiến hệ thống quản lý môi trường để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của ISO 14001 và góp phần nâng cao hiệu suất môi trường.
Lợi ích của việc xác định bối cảnh của tổ chức ISO 14001
- Đánh giá rủi ro: Việc xem xét kỹ lưỡng bối cảnh hoạt động giúp tổ chức nắm bắt rõ hơn những yếu tố có thể ảnh hưởng đến hiệu suất môi trường của họ. Từ đó, tổ chức có thể chủ động phòng ngừa rủi ro và tận dụng cơ hội để cải thiện hiệu suất môi trường, đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001.
- Sự tham gia của các bên liên quan: Việc nắm rõ bối cảnh giúp doanh nghiệp xác định chính xác các đối tượng có liên quan và hiểu rõ hơn về những lợi ích cũng như kỳ vọng của họ đối với hoạt động bảo vệ môi trường. Thông qua việc tương tác thường xuyên với các bên liên quan, doanh nghiệp có thể xây dựng mối quan hệ tin cậy, thu thập thông tin giá trị và nâng cao hiệu quả quản lý môi trường để đáp ứng nhu cầu của tất cả các bên.
- Tuân thủ pháp luật và quy định: Để giảm thiểu rủi ro vi phạm pháp luật và các hình phạt có thể xảy ra, tổ chức cần tiến hành phân tích kỹ lưỡng bối cảnh pháp lý, từ đó xác định rõ các yêu cầu và quy định áp dụng cho hoạt động của mình.
- Phân bổ nguồn lực: Nhờ nắm rõ bối cảnh, tổ chức có thể tối ưu hóa việc phân bổ nguồn lực, đảm bảo rằng tài chính, nhân sự và công nghệ được sử dụng một cách chiến lược để đạt được các mục tiêu môi trường đã đề ra.
- Cải tiến liên tục: Thông qua phân tích bối cảnh của tổ chức ISO 14001:2015, tổ chức chủ động nắm bắt các xu hướng môi trường mới nổi, tiến bộ công nghệ và kỳ vọng của các bên liên quan, từ đó đưa ra giải pháp đổi mới và bền vững.
Bài viết trên đây của Intercert Việt Nam đã cung cấp thông tin chi tiết về bối cảnh của tổ chức ISO 14001. Hy vọng doanh nghiệp đã có thêm thông tin để triển khai tiêu chuẩn ISO 14001 hiệu quả. Liên hệ ngay với Intercert Việt Nam để được hỗ trợ.
Thông tin liên hệ Intercert Việt Nam:
- Địa chỉ: Tầng 11 Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội.
- Điện thoại: 0969 555 610
- Email: sales@intercertvietnam.com
