Mặc dù chu kỳ sinh trưởng của rừng gỗ lớn kéo dài hơn so với rừng gỗ nhỏ, nhưng hiệu quả kinh tế mà nó mang lại lại cao hơn từ hai đến ba lần. Không chỉ đơn thuần là lợi nhuận, trồng rừng gỗ lớn còn đem lại nhiều giá trị về mặt môi trường, giúp phục hồi hệ sinh thái, duy trì nguồn nước và cải thiện chất lượng đất. Đây chính là hướng đi bền vững mà tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực theo đuổi: phát triển kinh tế song song với bảo vệ môi trường – một lợi ích kép đúng nghĩa.
Tại xã Cam Thủy, huyện Cam Lộ, sau gần một thập kỷ cần mẫn chăm sóc, những cánh rừng gỗ lớn được trồng theo tiêu chuẩn FSC của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thủy Đông đã bắt đầu cho “quả ngọt”. Những khu rừng xanh mướt với đường kính cây từ 20cm trở lên không chỉ là thành quả của quá trình sản xuất bền vững, mà còn là nguồn thu ổn định cho người trồng rừng. Với gần 8 ha rừng đến kỳ khai thác, Hợp tác xã đang thu hoạch lứa rừng trồng từ năm 2016. Dự kiến, mỗi ha cho khoảng 200 tấn gỗ và với mức giá bán dao động từ 1,1 đến 1,2 triệu đồng mỗi tấn, tổng doanh thu sẽ đạt trên 1,7 tỷ đồng. Đây là con số rất ấn tượng, không chỉ khích lệ các xã viên mà còn tạo động lực để họ tiếp tục đầu tư vào mô hình trồng rừng gỗ lớn theo chuẩn FSC.
Phó Chủ nhiệm Hợp tác xã Trần Quốc Thiễn chia sẻ, HTX hiện đang quản lý 53 ha rừng trồng keo, trong đó 26 ha đã chuyển đổi sang rừng gỗ lớn có chứng chỉ FSC. Ông nhấn mạnh, chính sách “phủ xanh đất trống đồi núi trọc” trước đây đã giúp hàng nghìn hộ dân thoát nghèo, thì nay, chính sách phát triển rừng gỗ lớn có chứng chỉ đang tạo điều kiện để người dân làm giàu một cách chính đáng và bền vững.
Từ thực tế triển khai mô hình, các thành viên HTX nhận thấy việc chuyển từ trồng rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn không chỉ tiết kiệm chi phí cây giống và công chăm sóc, mà còn giúp cải tạo đất, bảo vệ hệ sinh thái và tăng thu nhập lâu dài. Trong thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục vận động xã viên mở rộng diện tích rừng gỗ lớn nhằm tạo ra giá trị kinh tế cao hơn, đồng thời đóng góp tích cực vào công cuộc bảo vệ môi trường.
Tỉnh Quảng Trị, với tổng diện tích quy hoạch phát triển rừng và đất lâm nghiệp gần 276.242 ha, đã bắt đầu triển khai các mô hình trồng rừng gỗ lớn từ năm 2014. Nhờ sự hỗ trợ từ Tổng cục Lâm nghiệp (nay là Cục Lâm nghiệp) và Trung tâm Khuyến nông quốc gia, nhiều mô hình đã được xây dựng thành công, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Người dân được tận mắt chứng kiến lợi ích từ các mô hình trình diễn, tham gia tập huấn, hội thảo đầu bờ để học hỏi kinh nghiệm, từ đó mạnh dạn chuyển đổi diện tích rừng chu kỳ ngắn sang trồng rừng gỗ lớn.
Ngành nông nghiệp tỉnh cũng tích cực phối hợp với các tổ chức đoàn thể và chính quyền địa phương để tuyên truyền đến từng xã, hợp tác xã về lợi ích của mô hình. Nhờ vậy, đến nay toàn tỉnh đã có gần 18.050 ha rừng sản xuất được trồng theo hướng gỗ lớn hoặc chuyển hóa từ rừng gỗ nhỏ.
Không chỉ dừng lại ở khâu trồng trọt, tỉnh Quảng Trị còn chủ động xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ gỗ có chứng chỉ FSC. Nhiều doanh nghiệp như Công ty Chế biến gỗ Thu Hằng, Nguyên Phong, Thương mại Quảng Trị hay Scansia Pacific đã ký cam kết bao tiêu toàn bộ sản lượng gỗ FSC của Hội FSC Quảng Trị và các hợp tác xã thành viên. Điều đáng nói là mức giá thu mua gỗ có chứng chỉ FSC thường cao hơn từ 10-12% so với gỗ không có chứng chỉ, mở ra cơ hội lớn để người dân tăng thu nhập ổn định và phát triển bền vững.
Phát triển rừng gỗ lớn theo tiêu chuẩn FSC không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là chiến lược trọng tâm trong tái cơ cấu ngành lâm nghiệp tại Quảng Trị. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, ông Phan Văn Phước, cho biết: ngành nông nghiệp tỉnh đang hướng đến việc hình thành các vùng sản xuất rừng gỗ lớn có năng suất, chất lượng cao. Mục tiêu không chỉ là tận dụng tiềm năng đất đai hiệu quả, mà còn tạo chuỗi giá trị khép kín từ khâu trồng rừng, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm, giúp gia tăng giá trị sản xuất lâm nghiệp và nâng cao thu nhập cho người dân.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, ngành nông nghiệp đã chủ động tham mưu cho UBND và HĐND tỉnh ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích và hỗ trợ phát triển rừng trồng gỗ lớn chất lượng cao. Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng chủ trương, hằng năm, Sở còn tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật cho người dân, hướng dẫn trồng và chăm sóc rừng gỗ lớn, ưu tiên sử dụng giống cây có năng suất cao, phù hợp điều kiện thổ nhưỡng như keo lai mô, keo tai tượng và các giống bản địa được tuyển chọn chất lượng cao.
Nhờ sự đồng bộ trong chính sách và hỗ trợ kỹ thuật, đến nay toàn tỉnh đã có hơn 26.000 ha rừng được cấp chứng chỉ FSC – phần lớn trong đó là rừng trồng. Đây là nền tảng quan trọng để mở rộng diện tích rừng gỗ lớn theo hướng bền vững, đồng thời cũng mở ra cơ hội rất lớn cho ngành chế biến gỗ địa phương. Với 44 nhà máy chế biến gỗ hiện đang hoạt động, tổng công suất thiết kế lên đến hơn 1,59 triệu tấn gỗ mỗi năm, Quảng Trị hoàn toàn có khả năng tiêu thụ sản lượng gỗ lớn sản xuất tại chỗ, giảm áp lực phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài.
Chính vì vậy, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang đẩy mạnh khuyến khích xây dựng các chuỗi liên kết giữa người trồng rừng và doanh nghiệp chế biến. Doanh nghiệp đóng vai trò “đầu kéo” trong mô hình liên kết, giúp đảm bảo đầu ra ổn định và giá cả hợp lý cho nông dân. Bên cạnh đó, việc phát triển rừng gỗ lớn cũng được lồng ghép với các chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, chi trả dịch vụ môi trường rừng (PES) và các dự án hỗ trợ từ nguồn vốn ODA, NGO đang được triển khai trên địa bàn.
Ông Phước khẳng định, với sự hỗ trợ từ Nhà nước, sự đồng hành của doanh nghiệp và sự quyết tâm từ người dân, diện tích rừng gỗ lớn của tỉnh Quảng Trị sẽ tiếp tục mở rộng mạnh mẽ trong thời gian tới. Đây sẽ là đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển ngành lâm nghiệp hiện đại, hiệu quả và thân thiện với môi trường.
Thực tế cho thấy, trồng rừng gỗ lớn theo chuẩn FSC không chỉ là một chủ trương lớn, mà còn là giải pháp chiến lược trong quá trình cơ cấu lại ngành lâm nghiệp. Nó giúp nâng cao hiệu quả kinh tế, cung cấp nguồn nguyên liệu ổn định cho ngành chế biến đồ gỗ xuất khẩu – một trong những ngành có tiềm năng phát triển mạnh của Việt Nam. Hơn thế nữa, những cánh rừng lớn có chứng chỉ quản lý bền vững còn mang lại nhiều giá trị về sinh thái, giúp bảo vệ môi trường, giảm thiểu biến đổi khí hậu và tăng khả năng chống chịu thiên tai cho cộng đồng.
Với vai trò là tỉnh tiên phong trong thực hiện mô hình quản lý rừng bền vững, Quảng Trị đang tập trung nguồn lực, đẩy mạnh các giải pháp thiết thực để vươn lên trở thành trung tâm nguyên liệu và chế biến gỗ của khu vực miền Trung trong tương lai gần.
—————————————————————————————————-
Nếu doanh nghiệp của bạn đang quan tâm tới tiêu chuẩn FSC, vui lòng liên hệ với Intercert Việt Nam qua số Hotline: 0969.555.610 hoặc Email: sales@intercertvietnam.com để được hỗ trợ.
