Trong ngành sản xuất và chế biến thực phẩm, việc đảm bảo an toàn thực phẩm là yêu cầu hàng đầu. Để đạt được điều này, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng hệ thống HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points). Tuy nhiên, muốn hệ thống HACCP hoạt động hiệu quả và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu an toàn, việc thẩm tra và thẩm định là hai bước quan trọng không thể thiếu. Hãy cùng Intercert Việt Nam đi sâu vào tìm hiểu quy trình thẩm định, thẩm tra HACCP với các bước thực hiện chi tiết.
Quy trình thẩm định HACCP
Bước 1: Xác định phạm vi thẩm định trong HACCP
Trong bước đầu tiên, cần đánh giá toàn diện quy trình sản xuất, bao gồm việc xác định các giai đoạn quan trọng trong chuỗi cung ứng và sản xuất, nhằm phát hiện tất cả các mối nguy có thể ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm. Việc này giúp lập danh sách các điểm tiềm ẩn có thể gây ra rủi ro và là cơ sở để thực hiện quy trình thẩm định tại đây.
Bước 2: Xem xét tài liệu và thiết kế hệ thống HACCP
Xem xét kỹ lưỡng toàn bộ tài liệu liên quan đến hệ thống HACCP. Điều này bao gồm tài liệu về phân tích mối nguy, các giới hạn tới hạn của điểm kiểm soát tới hạn (CCP), và các biện pháp giám sát. Việc đánh giá tài liệu này giúp xác định tính đầy đủ và tính hợp lý của hệ thống HACCP, đảm bảo rằng mọi khía cạnh đều được xem xét và tài liệu được cập nhật.
Bước 3: Kiểm tra thiết bị và quá trình sản xuất
Kiểm tra thực tế các thiết bị giám sát tại các CCP, đảm bảo chúng có khả năng theo dõi và kiểm soát các thông số quan trọng như nhiệt độ, độ ẩm, thời gian xử lý. Quan sát quy trình sản xuất để đảm bảo rằng các biện pháp kiểm soát được thực hiện đúng cách và có khả năng kiểm soát các mối nguy.
Bước 4: Lấy mẫu và thử nghiệm
Lấy mẫu sản phẩm, nguyên liệu hoặc môi trường để kiểm tra tính hiệu quả của các biện pháp kiểm soát (kiểm tra vi sinh, hóa chất, vật lý). Đánh giá kết quả thử nghiệm để xem các giới hạn tới hạn tại các CCP có được tuân thủ hay không.
Bước 5: Đánh giá lại kế hoạch HACCP
Đảm bảo kế hoạch HACCP phù hợp với điều kiện thực tế của cơ sở sản xuất và tuân thủ các quy định hiện hành. Xác minh rằng hệ thống đã được thẩm định đáp ứng đầy đủ yêu cầu an toàn thực phẩm và có khả năng ngăn chặn các mối nguy.
Bước 6: Ghi chép kết quả thẩm định
Ghi lại toàn bộ quá trình thẩm định và các kết quả đạt được, bao gồm các thí nghiệm, thử nghiệm và quan sát thực địa. Báo cáo thẩm định cần chi tiết và rõ ràng để phục vụ cho việc kiểm soát chất lượng và cải tiến sau này.
Quy trình thẩm tra HACCP
Bước 1: Xem xét tài liệu kế hoạch HACCP
Bước đầu tiên trong quy trình thẩm tra là kiểm tra toàn bộ tài liệu liên quan đến kế hoạch HACCP, bao gồm:
- Phân tích mối nguy tiềm ẩn
- Danh sách các Điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
- Các giới hạn tới hạn tại từng CCP
- Quy trình kiểm soát mối nguy
- Quy trình giám sát và hành động khắc phục
Việc xem xét tài liệu giúp đảm bảo rằng các biện pháp kiểm soát đã được thiết lập đầy đủ, chi tiết, và được lưu trữ một cách hợp lý. Đồng thời, việc này cũng đảm bảo rằng tất cả các quy trình và hồ sơ đều tuân thủ các tiêu chuẩn HACCP và quy định pháp luật liên quan.
Bước 2: Kiểm tra các quy trình tại điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
Trong bước này, cần tiến hành kiểm tra thực tế các quy trình tại CCP trong hệ thống sản xuất, bao gồm quy trình giám sát, quy trình kiểm soát mối nguy, quy trình khắc phục. Các biện pháp kiểm soát được thực hiện theo đúng tần suất, với các thiết bị đo lường được bảo trì và hiệu chuẩn chính xác.
Quá trình kiểm tra này giúp xác định xem liệu các biện pháp kiểm soát có đang được thực hiện theo kế hoạch hay không và có phát hiện ra bất kỳ sai sót nào trong quá trình giám sát không.
Bước 3: Đánh giá hành động khắc phục
Khi có sai lệch xảy ra tại các CCP, hành động khắc phục phải được thực hiện nhanh chóng để đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong bước này, cần kiểm tra các hồ sơ liên quan đến hành động khắc phục và xem xét:
- Tính kịp thời của hành động khắc phục
- Tính hiệu quả của các biện pháp khắc phục trong việc giải quyết vấn đề
- Hồ sơ ghi chép về sai lệch và các biện pháp đã thực hiện.
Đánh giá hành động khắc phục giúp đảm bảo rằng bất kỳ sai sót nào cũng được xử lý nhanh chóng và ngăn ngừa tái diễn trong tương lai.
Bước 4: Kiểm tra tính phù hợp của kế hoạch HACCP với điều kiện thực tế
Một yếu tố quan trọng khác trong quy trình thẩm tra là đánh giá tính phù hợp của kế hoạch HACCP với điều kiện thực tế tại cơ sở sản xuất. Bước này bao gồm các công việc như:
- Quan sát trực tiếp quy trình sản xuất để đảm bảo rằng các biện pháp kiểm soát đang được thực hiện đúng cách.
- Phỏng vấn nhân viên để đánh giá mức độ nhận thức và tuân thủ các quy trình HACCP.
- Kiểm tra các điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, vệ sinh để đảm bảo chúng phù hợp với các yêu cầu an toàn thực phẩm.
Việc kiểm tra này giúp xác định rằng hệ thống HACCP có khả năng đáp ứng tốt các yêu cầu an toàn thực phẩm trong điều kiện thực tế.
Bước 5: Lập báo cáo thẩm tra
Sau khi hoàn tất quá trình thẩm tra, bước cuối cùng là lập báo cáo chi tiết về các phát hiện trong quá trình thẩm tra. Báo cáo này bao gồm:
- Tóm tắt các kết quả đánh giá từ việc kiểm tra tài liệu, giám sát, hành động khắc phục, và điều kiện thực tế.
- Ghi lại các sai sót, điểm không phù hợp hoặc những vấn đề cần cải thiện.
- Đưa ra khuyến nghị về các hành động cần thực hiện để nâng cao hiệu quả của hệ thống chứng nhận HACCP.
Báo cáo thẩm tra giúp quản lý có cái nhìn toàn diện về tình trạng hoạt động của hệ thống HACCP và đưa ra các giải pháp cải thiện kịp thời.
Tầm quan trọng của quy trình thẩm định, thẩm tra HACCP
Xác nhận tính hiệu quả của các biện pháp kiểm soát
Thẩm định giúp đảm bảo rằng các biện pháp kiểm soát trong hệ thống HACCP được thiết kế một cách hợp lý và khoa học, có khả năng ngăn chặn hoặc giảm thiểu các mối nguy an toàn thực phẩm.
Thẩm tra là quá trình đánh giá liên tục, giúp xác định xem các biện pháp kiểm soát này có hoạt động hiệu quả trong điều kiện thực tế hay không. Nếu có bất kỳ sai lệch hoặc lỗi phát sinh, quy trình thẩm tra sẽ phát hiện sớm để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Duy trì tuân thủ quy định pháp luật
Quy trình thẩm định, thẩm tra hệ thống HACCP giúp doanh nghiệp tuân thủ các yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến an toàn thực phẩm. Đối với nhiều quốc gia, HACCP là yêu cầu bắt buộc trong các ngành sản xuất thực phẩm và đồ uống. Việc đảm bảo hệ thống HACCP hoạt động đúng đắn giúp doanh nghiệp tránh được các vấn đề pháp lý, vi phạm và các hình phạt nặng nề.
Nâng cao uy tín và chất lượng sản phẩm
Việc duy trì hệ thống HACCP thông qua thẩm định và thẩm tra góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và uy tín của doanh nghiệp trên thị trường. Khách hàng và đối tác thường ưu tiên các sản phẩm được sản xuất bởi những doanh nghiệp có hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm đạt chuẩn. Điều này giúp tạo lòng tin, tăng cường cạnh tranh và mở rộng thị trường.
Ngăn ngừa rủi ro, giảm thiểu chi phí phát sinh
Thông qua thẩm tra định kỳ, doanh nghiệp có thể sớm phát hiện các vấn đề tiềm ẩn trong quá trình sản xuất, từ đó ngăn ngừa các nguy cơ gây ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm. Điều này giúp giảm thiểu các rủi ro liên quan đến sản phẩm lỗi, thu hồi sản phẩm, hoặc mất uy tín thương hiệu, từ đó tiết kiệm chi phí xử lý sự cố.
Cải thiện hiệu suất sản xuất
Quy trình thẩm tra tiêu chuẩn HACCP giúp đánh giá toàn diện quá trình vận hành và phát hiện những điểm không hiệu quả trong hệ thống kiểm soát. Từ đó, doanh nghiệp có thể thực hiện các cải tiến, điều chỉnh để tăng cường hiệu quả sản xuất và tối ưu hóa quy trình, đảm bảo sản xuất liên tục và sản phẩm có chất lượng cao.
Trên đây là hướng dẫn thực hiện quy trình thẩm định, thẩm tra HACCP. Hy vọng qua bài viết trên, doanh nghiệp có thể hiểu rõ và nhận ra sự khác biệt và cách triển khai hai quy trình thẩm định và thẩm tra. Nếu Quý doanh nghiệp còn thắc mắc về quy trình thẩm định, thẩm tra hệ thống HACCP, vui lòng liên hệ với Intercert Việt Nam để được giải đáp chi tiết.
Thông tin của Intercert Việt Nam
- Địa chỉ: Tòa Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
- Hotline: 0969.555.610
- Email: sales@intercertvietnam.com
