ISO 14001:2015 – Environmental Safety System

Để hạn chế tối đa các tác động của con người và nhà máy đến môi trường xung quanh thì mỗi Quốc gia hiện nay đều có đưa ra được những cách làm khác nhau trong đó có việc áp dụng những Hệ thống An toàn Môi trường theo bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015. Bộ tiêu chuẩn Quốc tế này có thể giúp cho các tổ chức, doanh nghiệp phải đáp ứng được việc Quản lý Môi trường và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường xung quanh.

Bài viết này Intercert Việt Nam xin chia sẻ cho bạn những thông tin đầy đủ về bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 phiên bản mới nhất.

TIÊU CHUẨN ISO 14001 LÀ GÌ ?

Bộ tiêu chuẩn ISO 14001 được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO soạn thảo và ban hành. Tiêu chuẩn này có tên đầy đủ là ISO 14001 – Hệ thống Quản lý An toàn Môi trường. Bộ tiêu chuẩn ISO 14001 này có đưa ra những yêu cầu và quy định cũng như những hướng dẫn sử dụng một cách hiệu quả nhất. Nói cách khác thì bộ tiêu chuẩn ISO 14001 hiện nay được coi như là một trong những chuẩn mực và tiêu chuẩn tiên tiến nhất nhằm bảo vệ môi trường.

Trong bộ tiêu chuẩn ISO 14000, ISO 14001 là tiêu chuẩn thực tế, cốt lõi nhất trong bộ tiêu chuẩn mà các chuyên gia đang áp dụng, triển khai và chứng nhận cho các tổ chức, doanh nghiệp. ISO 14001 đánh giá sự phù hợp của Hệ thống Quản lý Môi trường (EMS) của một tổ chức theo những yêu cầu cụ thể phù hợp cho từng loại hình hoạt động và kinh doanh khác nhau.

QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH BỘ TIÊU CHUẨN ISO 14001:2015

Bộ tiêu chuẩn ISO 14001 được hình thành và phát triển từ khá lâu với tiền thân là hệ thống ISO 14000. Trải qua được 6 mốc quan trọng mà chúng ta cũng muốn chia sẻ cho các bạn. Qúa trình đó có thể được mô tả như sau:

Gia đình tiêu chuẩn ISO 14000 bao gồm:

• ISO 14001:1996 – Phiên bản chính thức đầu tiên của ISO 14001 (đã hết hạn)
• ISO 14001:2004 – Phiên bản thứ 2 của bộ tiêu chuẩn ISO 14001 (đã hết hạn)
• ISO 14001:2015 – Phiên bản mới nhất được ban hành ngày 14/09/2015 (còn hiệu lực)

Tính đến năm nay là sau gần 30 năm thì bộ tiêu chuẩn ISO 14001 đã được hơn 165 Quốc gia áp dụng và có đến hàng trăm ngàn chứng chỉ đã được cấp cho các tổ chức, doanh nghiệp trên toàn cầu hiện nay.

ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG BỘ TIÊU CHUẨN ISO 14001:2015

Hệ thống Quản lý Môi trường ISO 14001 này hiện nay có thể được áp dụng cho hầu hết các tổ chức, doanh nghiệp nào trong quá trình sản xuất thương mại. Với những tổ chức hiện nay hầu như đều có ảnh hưởng đến môi trường xung quanh ở một mức độ nào đó.

Hiện nay có 3 nhóm Doanh Nghiệp nên áp dụng Hệ thống Quản lý Môi trường theo ISO 14001:2015 bao gồm như sau:

• Các tổ chức, Doanh Nghiệp của bạn hiện nay cũng sẽ đều có những tiến hành sản xuất trong nước đều có những tác động trong nước đến môi trường bên ngoài ở mức độ cao. hiện nay có tiến hành sản xuất trong nước đều có những tác động sản xuất trong nước có tác động đến Môi Trường ở mức độ cao như Hóa Chất, Chăn Nuôi, Sơn, May Mặc, Dệt May vv..
• Hiện nay với các tổ chức, doanh nghiệp có tiến hành Liên Doanh với các tổ chức nước ngoài cần thiết phải áp dụng ISO 14001:2015 nhằm đồng bộ với Công ty mẹ.
• Với những tổ chức, Doanh Nghiệp có tiến hành áp dụng Hệ thống Quản lý, giám sát những vấn đề về môi trường của mình một cách toàn diện và bền vững.

Hiện nay cũng theo Quy định tại Nghị định số 40/2019/NĐ-CP. Nghị định số 40/2019/NĐ-CP 𝟒𝟎/𝟐𝟎𝟏𝟗/𝐍Đ-𝐂𝐏 Sửa đổi, Bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết Hướng dẫn thi hành Luật Bảo Vệ Môi Trường Chính phủ có hiệu lực vào ngày 𝟎𝟏/𝟎𝟕/𝟐𝟎𝟏𝟗, có phạm vi điều chỉnh rất rộng.

Đáng chú ý: Điều 25. Đối tượng, thời hạn hoàn thành hệ thống quản lý môi trường

Với những cơ sở có tiến hành sản xuất, kinh doanh và dịch vụ đã đi vào hoạt động thuộc các loại hình sản xuất Công nghiệp có tiến hành duy cơ gây ra được ô nhiễm môi trường theo quy định tại Phụ lục IIa Mục I Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này, đồng thời thuộc đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường phải có hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 14001. Mà trước đây NĐ 38/2015/NĐ-CP về quản lý chất thải và phế liệu không đề cập đến ISO 14001.

Bạn có thể xem thêm thông tin về phụ lục IIa để biết thêm các nhóm cần tiến hành áp dụng ISO 14001;2015

MỤC ĐÍCH CỦA TIÊU CHUẨN ISO 14001:2015

Bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 này ra đời nhằm mục đích nâng cao được hiệu quả trong việc Quản lý các tài nguyên về môi trường. Bộ tiêu chuẩn này nhằm giảm thiểu tối đa sự lãng phí cùng với việc tạo ra được chi phí không đáng phát sinh cho doanh nghiệp hiện nay. Bộ tiêu chuẩn này có thể giúp hỗ trợ và bảo vệ môi trường cũng như giúp kiểm soát được các vấn đề ô nhiễm môi trường.

Việc này nhằm giúp thiết lập được các biện pháp phòng ngừa cũng như các hành động khắc phục một cách phù hợp nhất.

Việc quản lý tốt các hoạt động có liên quan đến môi trường nhằm đáp ứng được các quy định của pháp luật. Có thể giúp hỗ trợ tốt cho các doanh nghiệp và tổ chức trong việc phòng tránh những ảnh hưởng của môi trường xung quanh.

NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG PHIÊN BẢN TIÊU CHUẨN ISO 14001:2015

Với phiên bản 2015 mới nhất được ban hành thay thế cho phiên bản cập nhật trước đó là ISO 14001:2004. Bộ tiêu chuẩn này đã có đưa ra những thay đổi lớn về mặt nội dung. Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO cũng đã xây dựng được một cấu trúc nội dung có cải tiến cụ thể nhằm phù hợp với tình hình thực tế như hiện nay. Những điểm quan trọng có những thay đổi thường có bao gồm:

• Cấu trúc cấp cao HLS

Với cấu trúc cấp cao HLS được áp dung cho hầu hết các bộ tiêu chuẩn ISO như hiện nay. Nhằm có đưa ra được những thống nhất về mặt cấu trúc và nội dung cũng như các khái niệm. Để từ đó cho phép được các tổ chức có thể tích hợp được nhiều tiêu chuẩn với nhau nhằm gia tăng được tính hiệu quả khi tổ chức được áp dụng. Đây là một trong những cấu trúc được áp dụng cho hầu hết các hệ thống quản lý hiện nay.

• Chu trình PDCA

Với chu trình PDCA này có viết tắt từ cụm từ Plan – Do – Check- Art cũng được coi là 4 bước trong hoạt động Hoạch định – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động. Có thể thấy được việc tổ chức có tiến hành áp dụng chu trình PDCA này có thể nhằm mang lại mục đích cải tiến một cách liên tục Hệ thống Quản lý môi trường nhằm đạt được các kết quả ngày càng tốt hơn. Chu trình PDCA sẽ lặp đi lặp lại để cải tiến hệ thống liên tục.

• Quản lý môi trường chiến lược

Hệ thống này có liên quan khá trực tiếp đến với chi phí và danh tiếng cũng như các vấn đề về mặt pháp luật. Chính vì vậy mà các yêu cầu về việc lập kế hoạch quản lý môi trường cũng cần phải hết sức chú trọng và đặc biệt phải cần lên một trong những chiến lược một cách chi tiết trước khi chính thức thực hiện.

• Vai trò của lãnh đạo

Phiên bản mới nhất của bộ tiêu chuẩn ISO 14001 cũng có thể có được yêu cầu với các ban lãnh đạo. Hệ thống ISO 14001 này có tiến hành đề cao được vai trò lãnh đạo lên được một tầm cao mới. Chúng có thể có trách nhiệm tiến hành thực hiện tốt các vai trò của mình và thống nhất cách thực triển khai và vận hành Hệ thống Quản lý môi trường một cách hiệu quả.

• Công tác bảo vệ môi trường

Với công tác bảo vệ môi trường như hiện nay thì bộ tiêu chuẩn ISO 14001 có thể giúp thay đổi thông qua việc nâng cao được mức độ. Bộ tiêu chuẩn mới này có đưa ra được các khái niệm về việc bảo vệ môi trường. Thay vào đó chúng có đưa ra được những yêu cầu có liên quan như phòng ngừa, ngăn chặn những nguồn gây ra ô nhiễm và tái sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững nhất.

• Tư duy về vòng đời sản phẩm 

Ngoài việc quan tâm đến quá trình sản xuất, cung ứng sản phẩm với môi trường, tổ chức còn phải kiểm soát những ảnh hưởng của môi trường liên quan đến việc sử dụng, xử lý hoặc thải bỏ sản phẩm tại cuối vòng đời. Yêu cầu đánh giá vòng đời còn phải có biện pháp, hành động cụ thể hóa.

NHỮNG BƯỚC ÁP DỤNG BỘ TIÊU CHUẨN ISO 14001;2015

Có thể thấy được rằng bộ tiêu chuẩn ISO 14001 hiện nay được khá nhiều đơn vị và tổ chức có tiến hành áp dụng. Chính vì thế mà việc nhiều tổ chức, doanh nghiệp hiện nay có tiến hành áp dụng bộ tiêu chuẩn ISO 14001 là điều khá cần thiết. Chúng tôi xin chia sẻ cho bạn được về các bước để tiến hành xây dựng bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 cho doanh nghiệp của bạn.

Bước 1: Xây dựng chính sách quản lí môi trường

Trong giai đoạn này khá quan trọng và làm nền tảng chính để hệ thống Quản lý Môi trường được hoạt động một cách hiệu quả nhất. Do đó tại bước này bạn cần phải xem xét một cách thường xuyên nhất cũng như để duy trì một cách liên tục và tốt nhất đầy đủ. Ban lãnh đạo cấp cao của bạn cần phải tiến hành thực hiện được những yêu cầu của pháp luật cũng như những yêu cầu về việc ngăn ngừa ô nhiễm.

Bước 2: Lập kế hoạch về quản lý môi trường

Có thể thấy được thì việc tiến hành lập kế hoạch một cách hiệu quả chính là việc các đơn vị, tổ chức cũng tiến hành tuân thủ tốt các yêu cầu có trong tiêu chuẩn ISO 14001:2015. Những bước mà tổ chức, doanh nghiệp của bạn cần tiến hành thực hiện như sau:

• Bạn cần tiến hành xác định cũng như nắm rõ được các yêu cầu của pháp luật cũng như các yêu cầu khác nhau về môi trường mà tổ chức của bạn cần phải tuân thủ. Những yêu cầu này sẽ thường mang tính quốc gia hay quốc tế hoặc bao gồm có các quy định của địa phương và các bên có liên quan.
• Việc xác định những khía cạnh của môi trường như việc phát thải rác thải, các chất gây ô nhiễm hoặc việc sử dụng các nguyên liệu thô và nguyên liệu thiên nhiên.
• Bạn cần phải xác định rõ rang các mục tiêu và chỉ tiêu đề ra. Bước này cần doanh nghiệp phải cụ thể hóa ra các cách thức thực hiện cũng như xếp hạng để có thể đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu của mình.

Bước 3: Thực hiện và điều hành

Tại bước này tổ chức cần đưa hệ thống Quản lý môi trường đưa vào hoạt động. Việc này vẫn cần đòi hỏi phải cập nhật một cách thường xuyên và liên tục những thay đổi. Việc thay đổi các hoạt động theo nhu cầu đào tạo và theo thời gian. Tùy thuộc vào mỗi tổ chức sẽ thường có những cách làm việc khá không ai giống ai.

Một số nội dung chính trong bước thực hiện và điều hành:

• Cần xác định rõ được những người hoặc nhóm người chịu trách nhiệm về quyền hạn nhằm thực hiện và thực thi cũng như duy trì hệ thống Quản lý Môi trường một cách hiệu quả nhất.
• Tổ chức của bạn cần tiến hành tốt việc đào tạo nguồn nhân lực phù hợp để có thể đảm nhiệm tốt được
• Tổ chức của bạn cần tiến hành thiết lập cũng như triển khai tốt một cách hệ thống những thông tin nhằm tiếp nhận những phản hồi về môi trường từ nguồn nội bộ và nguồn bên ngoài. Hệ thống bao gồm luật luật định, thông tin từ khách hàng, nhà cung cấp,…
• Tài liệu có thể bao gồm như sổ tay, các hướng dẫn và sổ quy trình
• Tiếp đến là thực hiện quy trình điều hành kiểm soát mọi hoạt động, công việc liên quan.
• Bên cạnh đó, không quê n chuẩn bị và ứng phó với những tình trạng khẩn cấp tiềm ẩn, giảm thiểu tác động tiêu cực mà tình trạng đó gây nên.

Bước 4: Kiểm tra và hành động khắc phục

Trong bước này tổ chức, doanh nghiệp cần thực hiện các công việc bao gồm:

• Tiến hành giám sát cũng như đo lường các tiến trình các dự án so với mục tiêu, chỉ tiêu đề ra; định kỳ kiểm tra sự tuân thủ của tổ chức với những yêu cầu của pháp luật hay các yêu cầu có liên quan.
• Bạn tiến hành cho tổ chức của bạn đánh giá sự phù hợp của tổ chức của bạn với các yêu cầu của pháp luật.
• Tổ chức của bạn cần phải đưa ra được những quyết định cũng như hành động một cách phù hợp khi có sự vụ không mong muốn xảy ra gây nên những sự cố về môi trường.
• Về việc hồ sơ đang được lưu trữ trên hệ thống lẫn các hồ sơ về sự cố, hồ sơ pháp luật,…
• Đánh giá hệ thống quản lý môi trường so với những nội dung mà bản tiêu chuẩn đề ra

Bước 5: Xem xét của lãnh đạo

Với những nhà lãnh đạo cao cấp thì bước này bạn cần xem xét lại các hồ sơ, thu thập lại các thông tin theo kế hoạch đã được định sẵn nhằm mục đích chính của bước này là

• Xem xét tính phù hợp của hệ thống
• Kiểm tra sự phù hợp của hệ thống đối với tổ chức
• Tạo điều kiện để cải tiến hệ thống

LỢI ÍCH CỦA ISO 14001:2015 CHO TỔ CHỨC KHI ÁP DỤNG

Có thể thấy được việc các tổ chức hiện nay có tiến hành áp dụng bộ tiêu chuẩn ISO 14001 có thể được coi như là một trong những bộ tiêu chuẩn cơ bản và khá bài bản cho các tổ chwucs, doanh nghiệp hiện nay. Nhờ những lợi ích to lớn khi áp dụng tiêu chuẩn này. Doanh nghiệp đạt được nhiều lợi ích trên nhièu khía cạnh khác nhau và có thể liệt kê ở bên dưới này:

• Về khía cạnh quản lý

Bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 này có thể được coi là một trong những bộ công cụ khá đắc lực có thể giúp hỗ trợ các tổ chức, doanh nghiệp có thể xác minh được toàn diện vấn đề về môi trường từ đó có hướng giải quyết một cách phù hợp nhất.

Bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 này có thể giúp cho các tổ chức, doanh nghiệp chủ động hơn trong việc kiểm soát được các mối nguy hại về môi trường nhằm đáp ứng tốt được các yêu cầu của các khách hàng và các đối tác có liên quan đến quy định của pháp luật.

• Về khía cạnh tạo dựng thương hiệu

Với việc các tổ chức, doanh nghiệp hiện nay áp dụng ISO 14001 và được chứng nhận sẽ giúp chứng minh được rằng các tổ chức, doanh nghiệp này tuân thủ được và chấp hành một cách khá nghiêm túc các quy định của pháp luật có liên quan. Từ đó có thể giúp tạo lập nên được niềm tin đối với các cơ quan quản lý cũng như chính phủ và các bên liên quan.

Nhờ có việc áp dụng được bộ tiêu chuẩn ISO 14001 có thể giúp cho các tổ chức, doanh nghiệp có được hệ thống Quản lý môi trường một cách hoàn chỉnh nhất từ đó giúp tạo dựng được tốt thương hiệu của mình một cách bền vững và tốt nhất.

Tạo lợi thế cạnh tranh để giữ vững thị phần trên thị trường. Cũng như là cơ sở để khách hàng trong thị trường mới dễ chấp nhận sản phẩm/ dịch vụ của doanh nghiệp hơn.

• Về khía cạnh tài chính

Cùng với lợi ích của bộ tiêu chuẩn ISO 14001 có thể giúp cho các tổ chức, doanh nghiệp có thể tiết kiệm được các nguyên vật liệu cũng như hóa chất đầu vào không bị lãng phí.

Đây có thể thấy được là việc tổ chức có đóng vai trò ngày một quan trọng hơn nhất là trong bối cảnh chi phí mua sắm nguyên vật liệu ngày càng cao do sự cạn kiệt của nguồn tài liệu.

Đồng thời, tiêu chuẩn ISO 14001 giúp tối ưu chi phí hoạt động, vận hành doanh nghiệp thông qua việc giảm thiểu chi phí xử lý do ngăn ngừa ô nhiễm và giảm thiểu chất thải ra môi trường trong quá trình sản xuất, kinh doanh.